Της Δήμητρας Γκουντούνα
Πως βγάλαμε τους Ελληνες από την Κωνσταντινούπολη και πως μπάσαμε τους Τούρκους στην Κύπρο όσο και να διαβάζω ?συγχωρήστε με- δεν μπορώ να κατανοήσω τίποτα. Ιστορική συγκυρία; ξεπούλημα από συμμάχους; ανικανότητα πολιτική; διπλωματική αγυρτεία; Ο κάθε ιστορικός δίνει τη δική του πολιτική άποψη.
Και εγώ πλαγιάζω δίπλα στα χειρόγραφα μόνον εκείνων που τα έζησαν και με οδηγούν σ΄ ένα και μόνο γεγονός. Οτι τους Ελληνες τους αφαλοκόψανε το Σεπτέμβρη του 55 στην Κωνσταντινούπολη και ο Αττίλας παραμένει στην Κερύνεια από το ΄74. Και μη πάει ο νους σας ότι έχω μεγαλοιδεατισμό και περιμένω την Ελλάδα των πέντε θαλασσών και των δύο Ηπείρων, απλά ο Σεπτέμβρης με πονάει γιατί διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας βλέπω κομμάτια ελληνικά να έχουν χαθεί για πάντα.... για ένα πουκάμισο αδειανό ,για μιαν Ελένη.
Μετά τον μεγάλο ξεριζωμό του ΄22, της Μικράς Ασίας ,οι Ελληνες που έμειναν και ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη , υποτίθεται ότι προστατεύονταν από την συνθήκη της Λωζάννης [1927].Το τι πέρασαν όσοι είχαν την αντοχή να μείνουν δεν περιγράφεται μέχρι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης τους στέλνανε αν δεν είχαν να πληρώσουν τους φόρους που πολλές φορές ήταν τριπλάσιος από την ίδια τους την περιουσία. Απελάσεις, απαγόρευση εξάσκησης επαγγελμάτων και άλλα τόσα δεινά που τι να λέμε τώρα. Μιλάμε δηλαδή για μεγάλη προστασία ΄. Και μεγάλη αφασία της Ελληνικής Κυβέρνησης ΄. Δεν σας περιγράφω τι σκαρφίστηκαν οι γείτονες όταν έγινε η κατοχή των γερμανοιταλών στην Ελλάδα έστειλαν αμούστακα παιδιά στα βάθη της Ανατολής τα στρατολόγησαν σε νέα 'τάγματα εργασίας' .-Η Τουρκία βλέπεται δεν τα πήγαινε κι΄ άσκημα με το Γ΄Ράιχ..-Μετά όμως από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ,που η Ελλάδα ήταν με τους συμμάχους-συμμάχους να τους κάνει ο Θεός- άλλαξε στάση στην Ελληνική μειονότητα και η ομογένεια άρχισε ν΄ ανακάμπτει. Αλλοίμονο αυτό κράτησε για λίγο. Μόλις κατάφεραν να βάλουν το νερό στ΄ αυλάκι και να αρχίζει πάλι ν΄ ανθίζει η ελληνική κοινότητα ,άρχισαν από το 1953 τα παρατράγουδα. Επιθέσεις σε μαγαζιά, σ΄ εκκλησίες σε σχολεία.
Τώρα διαβάστε επινόηση που ξεπερνά την πονηριά κάθε ανατολίτη. Στις 3 Σεπτεμβρίου του ΄55 η σύζυγος του προξένου στην Θεσσαλονίκη ζήτησε, επειδή την άλλη μέρα θ αποχωρούσαν οικογενειακώς να την φωτογραφίσουν στο περίβολο του Προξενείου που βρίσκεται δίπλα και το σπίτι του Κεμάλ Αττατούρκ. Ετσι και έγινε. Το ξημέρωμα όμως της 5ης Σεπτεμβρίου εκεί που φωτογραφήθηκε η σύζυγος του προξένου εξερράγη βόμβα που προκάλεσε ασήμαντες ζημιές στο διπλανό σπίτι στο σπίτι του Κεμάλ. Το φυτίλι του ξεσηκωμού εναντίον των γκιαούρηδων το άναψε μια τουρκική εφημερίδα στην Κωνσταντινούπολη που με έκτακτη έκδοση πληροφορούσε ότι βόμβα ανατίναξε το σπίτι του Κεμάλ.
Μαινόμενος τουρκικός 'Λαός' αυθορμήτως... βρήκε την ευκαιρία και λεηλάτησε ότι ελληνικό υπήρχε στο δρόμο τους. Κατέστρεψαν και έκαψαν 4.340 ελληνικά καταστηματα.2.600 χριστιανικά σπίτια .73 Εκκλησίες 26 Ελληνικά σχολεία 110 Ελληνικά εστιατόρια 21 ελληνικά εργοστάσια, 27 ελληνικά φαρμακεία,3 ελληνικές εφημερίδες.
Επεσαν πάνω στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Ζάππειο Λύκειο .Ξερίζωσαν αγάλματα πέταξαν εικόνες κακοποίησαν τη θρησκεία μας και τους παπάδες. Το μένος του όχλου ήταν τέτοιο που έβγαλαν από τ6ους τάφους τα οστά των πεθαμένων μας και τα σκόρπισαν στους δρόμους. Στην Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής καίνε ζωντανό τον 90χρονο μοναχό Χρύσανθο Μαντά ενώ ό ηγούμενος επίσκοπος Παμφιλίου βασανίζεται και κακοποιείται .Που βρήκε τώρα τους οργανωμένους στόχους ο αυθόρμητος όχλος είναι ένα αίνιγμα που ακόμη δεν έχει λυθεί..Επίθεση και κάψιμο στο Ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Εκθεση της Σμύρνης, φωτιά και καταστροφή στο Ελληνικό Προξενείο, φωτιά και καταστροφή στα σπίτια των Ελλήνων αξιωματικών που υπηρετούσαν στο ΝΑΤΟ. Φωτιά και καταστροφή παντού.
Βέβαια ούτε και ο πιο αφελής δεν πίστεψε ποτέ ότι τα γεγονότα της 6ης Σεπτεμβρίου ξεκίνησαν αυθόρμητα εκείνο το ξημέρωμα. Η Τουρκία από τις αρχές του 20ου αιώνα σχεδίαζε την εκδίωξη των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη .Οι περιορισμοί και οι διώξεις ήταν συνεχείς .Παραβίαζαν κάθε ευρωπαική σύμβαση και καταστρατηγούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ευρωπαική σύμβαση που είχαν υπογράψει και οι ίδιοι οι Τούρκοι. Μόνο που αυτές τις κινήσεις και τις παραβιάσεις των Τούρκων δεν τις έβλεπε κανείς από την Διεθνή Κοινότητα. Εννέα ημέρες πριν οι Αγγλοι είχαν υποχρεώσει τη χώρα μας να κάτσει για άλλη μια φορά στο ίδιο τραπέζι διαπραγματεύσεων για το θέμα της Κύπρου. Ποιων διαπραγματεύσεων- αφού μέρες πριν είχε αρχίσει εκστρατεία ο Αρχισυντάκτης της Χουριέτ κραυγάζοντας από την εφημερίδα του ότι 'η Κύπρος ήταν Τουρκική και θα παραμείνει Τουρκική'. Ηταν 29 Αυγούστου του 1955.Εννέα ημέρες πριν το λιντσάρισμα των Ελλήνων τους βιασμούς τις κλοπές το κάψιμο των εκκλησιών και των καταστημάτων. Οικειοποιήθηκαν τις περιουσίες των Ελλήνων και τα πανέμορφα και νοικοκυρεμένα σπίτια τους τα έκαναν τρώγλες στην κυριολεξία. Δεν είναι πολλά τα χρόνια που έχω να πάω στην Κωνσταντινούπολη, αλλά θυμάμαι που έπεσα πάνω σε μια έπαυλη με την ονομασία ' Τούλα' και για να είμαι ακριβής τα απομεινάρια μιας έπαυλης. Είχαν απομείνει τα μαρμάρινα σκαλοπάτια η τεράστια κεντημένη σιδερένια πόρτα και τα πολλά παράθυρα που αντί για φώς κρεμόντουσαν πολύχρωμα πανιά και ρούχα σε σχοινιά που ήταν συνδεδεμένα με την απέναντι κακοφτιαγμένη πολυκατοικία. Με έπιασαν τα κλάματα. Μου ήρθαν οι εικόνες να τους τραβολογάνε έξω να βιάζουνε τις γυναίκες και να σκοτώνουνε τους άνδρες. Και μετά να μπαίνουνε και να στρογγυλοκάθονται οι νεκροθάφτες .
Πολλά χρόνια αργότερα ο αρχισυντάκτης της Χουριέτ Χικμέτ Μπίλ αποκάλυψε ότι πριν από τα επεισόδια της 6ης Σεπτεμβρίου είχε συναντήσεις με τους ηγέτες της Τουρκίας για να σχεδιάσουν τις... ταραχές. Πρωθυπουργός της Τουρκίας ο Μεντερές, ο σχεδιαστής και εκτελεστής τριανταέξι χρόνια πριν στην ολική καταστροφή του Αιδινίου. Στο μεταξύ το 1955 στην Κύπρο η ΕΟΚΑ έχει κηρύξει ένοπλο αγώνα κατά των Αγγλων αφού η Μεγάλη Βρετανία δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα της αυτοδιάθεση του Κυπριακού λαού. Οι Αγγλοι όμως θέλουνε ντε και καλά να παραμείνουν στην Κύπρο και χρησιμοποιούν σαν μοχλό την Τουρκία εναντίον Ελλήνων-Κυπρίων.Κατά την προσφιλή τους μέθοδο φανατίζουν τις μάζες ιδιαίτερα αυτούς που βρίσκονται στα βάθη της Ανατολής και είναι αναλφάβητοι και τους ρίχνουν στους δρόμους 'εξεγερμένους' για μια Κύπρο κατά αρχήν που αγνοούσαν μέχρι τότε. Την εξουσία στους Αγγλους για την έρημη την Κύπρο οι Τούρκοι είχαν παραδώσει το1878.Και μετά αναγνώρισαν συνθήκες συμμαχίες και .ότι άλλο βάζει ο νου΄ς της διπλωματικής σκακιέρας. Με τον αέρα της Αγγλίας η Τουρκία κουρέλιασε όλες τις συμφωνίες βρήκε εκείνη την εποχή και την ευκαιρία που ο Ελληνας Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος ήταν ετοιμοθάνατος έγινε η τριμερής διάσκεψη στο Λονδίνο και επισημοποιείται η Τουρκική ανάμειξη στο Κυπριακό. Με την καθοδήγηση του Αγγλου υπουργού εξωτερικών Μάκ Μίλαν οι Τούρκοι δίνουν και συνέντευξη Τύπου και δείχνουν την 'οργή' τους εναντίον των θέσεων των Ελλήνων και αποχωρούν.
Σε λίγες ώρες μπαίνει και η βόμβα στο προξενείο δίπλα από το σπίτι του Κεμάλ στην Θεσσαλονίκη και ξεσηκώνει τους Τούρκους στην Κωνσταντινούπολη όπου αρχίζουν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Ταξίμ και τα πρώτα συνθήματα 'Σπάστε γκρεμίστε είναι γκιαούρης' ξεκίνησαν με ένα οπλισμένο όχλο με σιδερόβεργες ,λοστούς , βενζίνες και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί αρρωστημένος νους. Καθοδηγητής τους η εφημερίδα Ισταμπούλ Εξπρές που έγραφε με τεράστιους τίτλους. 'Καταστράφηκε το σπίτι του πατέρα μας από βόμβα.' Πρώτος στόχος των 'εξεγερμένων' το εμπορικό κέντρο της πόλης που στην πλειοψηφία τους είχαν ελληνες τα μαγαζιά τους. Σπάνε τα πάντα και φυσικά τα λεηλατούν. Κλέβουν ότι μπορούν από τους Ελληνες νοικοκυραίους, αλλά για να σπάσουν εντελώς το ηθικό τους καταστρέφουν και καίνε τις εκκλησίες βιάζουν σκοτώνουν όσους καταφεύγουν σ΄ αυτές. Τίποτα πια δεν θα είναι όπως πριν .Ο χθεσινός ανατολίτης με τις χαιρετούρες και τις ευγένειες του προς του Ελληνες που ήταν όλοι με ιδιαίτερη μόρφωση ακόμη και οι πιο φτωχοί έπαψαν και έγιναν χαστούκια.
Κατέστρεψαν 73 εκκλησίες .26 Ελληνικά Σχολεία.4.340 Ελληνικά καταστήματα.2.600 σπίτια.21 Ελληνικά εργοστάσια. Οτι υπήρχε στα παράλια του Βοσπόρου. Και 110 Ελληνικά εστιατόρια και ξενοδοχεία. Τα λεηλάτησαν πρώτα και μετά τα έκαψαν. Αλλά αλλοίμονο δεν είχαν σημασία για αυτούς μόνο οι ζωντανοί και οι περιουσίες τους. Το πρωτοφανές για το ανθρώπινο είδος ήταν το ξεκοίλιασμα των τάφων των πατριαρχών πατέρων μας και των μεγάλων Ευεργετών θαμμένοι από το 1850 που έβγαλαν τα σκηνώματά τους στον αυλόγυρο της Ιεράς Μονής της Ζωοδόχου Πηγής και αφού τα αποπάτησαν τα έσπερναν σαν τρελοί στους δρόμους. Ακόμη η αγριότητά τους φτάνει στο νεκροταφείο του Σισλί που βγάζουν τους φρέσκοπεθαμένους και τους καρφώνουν ,τους διαμελίζουν και τους σκορπίζουν. Στο μεταξύ οι φλόγες από τους εμπρησμούς έχουν κάνει τον ουρανό της Κωνσταντινούπολης μια κόκκινη μπάλα.
Οι επιδρομείς δεν αφήνουν ούτε το σπίτι του Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως Γενναδίου, στο Φανάρι. Από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες που μιλάει 7 γλώσσες και είναι ό ηγέτης όχι μόνον των Χριστιανών της Πόλης αλλά και όλου του ορθόδοξου Χριστιανισμού. Του καίνε το σπίτι τον ίδιο τον βασανίζουν φρικτά τον κακοποιούν και τον γκρεμίζουν από τις σκάλες. Μ΄ αποτέλεσμα σε λίγες μέρες να πεθάνει από τα τραύματά του.
Ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης, έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. Τα συνθήματα ' Σήμερα το βιός σας αύριο το κεφάλι σας' 'Ανάθεμα στους γκιαούρηδες' κυριαρχούν παντού και κάνει τους εναπομείναντες να στραφούν προς την μητέρα Ελλάδα. Ο ξεσηκωμός είναι πια γεγονός. Οι Ελληνες της Πόλης έρχονται εδώ και με τις ανταλλαγές γίνονται οι πρόσφυγες, που εμείς οι παλαιοελαδίτες εκτός απ΄ότι τους βλέπουμε και περίεργα τους στοιβάζουμε σε διάφορες συνοικίες τους υποπτευόμαστε όπως και αυτούς του 1922 .Αλλά εκείνοι θεριεύουν και φέρνουν στην παλιά Αθήνα τον κοσμοπολίτικο αέρα την μόρφωση, την διακίνηση ιδεών και την εξυπνάδα του εμπορίου της Ανατολής. Από την άλλη στην Τουρκία ,επειδή η Διεθνής Κοινότητα έχει αρχίσει να αντιδρά σαν την άνευ προηγουμένου σφαγή των Ελλήνων στην Τουρκία πρέπει να βάλουν ατέ πράγματα σε μία τάξη .Ετσι αρχίζουν οι έρευνες.
Ο Μεντερές βγαίνει και λέει ότι τα επεισόδια τα έκαναν κομμουνιστές. Το γνωστό εκείνη την εποχή επιχείρημα και το άλλοθι του κάθε μισαλλόδοξου ηγέτη που δεν μπορούσε αλλιώς να επιβληθεί παρά μόνο με αιματοχυσία. Πιο ειλικρινής ο αρχηγός της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης Ισμέτ Ινονού δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι 'το Λαικό Κόμμα δεν ανακατεύθηκε στα επεισόδια αλλά είναι ευτυχές το γεγονός της εκκαθάρισης από το ελληνικό στοιχείο γιατί αυτή η ιστορία του ελληνισμού, είναι το βαρίδι του τουρκικού έθνους.' Τη σφαγή και τον κατατρεγμό των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη ο διεθνής Τύπος τη σχολίασε με τα πιο μελανά χρώματα .Ας σταθούμε στο σχόλιο του.. Αγγλου δημοσιογράφου Νόελ Μπάρμπερ που έγραφε στην Νταίηλυ Μαίηλ' στις 14 Σεπτεμβρίου του 1955 'Ο ιερέας της εκκλησίας του Γενή Μαχαλά , γυμνώθηκε, δέθηκε σ' ένα φορτηγό αυτοκίνητο που τον γυρνούσε στους δρόμους όπου το πλήθος τον έφτυνε. Απ΄ όσα είδα και άκουσα δεν μου μένει καμιά αμφιβολία ότι η επίθεση του τούρκικου όχλου κατά των ελληνικών περιουσιών είχε προμελετηθεί και προετοιμαστεί με επιμέλεια. Η φωτιά που σάρωσε την Πόλη άναψε σε εκατό διαφορετικά σημεία την ίδια ακριβώς ώρα. Ο όχλος καθοδηγείτο από ειδικά άτομα που υποδείκνυαν ποια καταστήματα και ποια σπίτια έπρεπε να καταστραφούν και ποια έπρεπε να μείνουν άθικτα ,συνεπώς καθοδηγείτο από ψύχραιμους εγκέφαλους που χειραγωγούσαν τις πράξεις τους με σταθερό προμελετημένο και αντικειμενικό σκοπό. Με μια ταχύτατη προσπάθεια οι Τούρκοι για να κατευνάσουν τον αγανακτισμένο από την πρωτοφανή αυτή αγριότητα κόσμο, επέρριψαν όλη την ευθύνη στους κομμουνιστές .Μπορώ να διαβεβαίωσω πως δεν υπάρχει ούτε κόκκος αλήθειας στον ισχυρισμό αυτό. Επί δέκα χρόνια η Τουρκία καυχάται πως δεν έχει κομμουνιστές και δεν έχει πράγματι. Πως λοιπόν μέσα σε μια νύχτα ξεπήδησε ολόκληρο πλήθος απ΄ αυτούς για να προκαλέσει τόσες καταστροφές με την ανοχή μάλιστα των αστυνομικών αρχών'.
Δεν ξέρω πώς αυτός ο δημοσιογράφος κατάφερε να γράψει την αλήθεια ,πάντως η έκρηξη στο τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη ανακοινώθηκε από το Διεθνές Πρακτορείο του Λονδίνου μισή ώρα πριν γίνει η έκρηξη. Ημαρτον.
Πέντε χρόνια αργότερα οι πρωτεργάτες του πογκρόμ ο Πρωθυπουργός Μεντερές και ο υπουργός εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού βρέθηκαν ένοχοι για πολλά αδικήματα στη χώρα τους και εκτελέσθηκαν με απαγχονισμό.
Ο φοιτητής Ενγκιν Οκτάι φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, που έβαλε την βόμβα συνελήφθη ομολόγησε ότι αυτός την τοποθέτησε μαζί με τον φύλακα του προξενείου και αποφυλακίσθηκε για τον βγάλει ο τότε τούρκος πρόξενος της Κομοτηνής Αχμέτ Ουμάρ στο πορτ παγκάζ του αυτοκινήτου του από την χώρα μας. 'Τιμωρήθηκε' αυστηρά ...αφού προήχθη αργότερα σε Γενικό Διευθυντή Ασφάλειας ?εδώ λυπήθηκα τους τούρκους-και αργότερα Νομάρχης Νεάπολης Καππαδοκίας
