Η καρδιά των διεθνών δραστηριοτήτων της Google χτυπά στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας. Σε ένα γυάλινο κτίριο... ο αμερικανικός κολοσσός του ίντερνετ απασχολεί 2.000 άτομα και παράγει το 88% των εκτός ΗΠΑ εσόδων του, που ανέρχονται στα 1,25 δισ. δολάρια το χρόνο.
Και όμως, μέσω μιας πολύπλοκης διαδικασίας, τα έσοδα αυτά καταλήγουν κάπου στις εξωτικές Βερμούδες, όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι μηδενικός.
Παραδόξως, το? μεγάλο κόλπο της Google που τη βοηθά να γλιτώνει μερικά δισ. δολάρια από φόρους είναι απόλυτα νόμιμο. Πρακτικά, για τα κέρδη που παράγει έξω από την αμερικανική αγορά, η εταιρεία πληρώνει τον προκλητικά χαμηλό συντελεστή του 2,4%.
Τέτοιου είδους κρυφά μονοπάτια που καταλήγουν σε κάποιο φορολογικό παράδεισο του πλανήτη, αποτελούν κοινό τόπο στα λογιστικά βιβλία των μεγαλύτερων πολυεθνικών. Όμως, η Google έχει ξεπεράσει σε μαεστρία όλες τις υπόλοιπες, με αποτέλεσμα τα κέρδη που παράγει έξω από την αμερικανική αγορά να είναι σχεδόν αφορολόγητα.
Την ίδια στιγμή, οι υπόλοιπες από τις μεγαλύτερες εταιρείες του τεχνολογικού κλάδου, όπως η Apple, η Oracle, η Microsoft και η ΙΒΜ βαρύνονται με φορολογικούς συντελεστές που ξεκινούν από το 4,5% και φτάνουν μέχρι το 25,8%.
Και αυτό παρότι η Google παράγει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων από τις διεθνείς δραστηριότητές της σε χώρες με υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, όπως για παράδειγμα η Βρετανία, που αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη αγορά της εταιρείας μετά την αμερικανική, και φορολογεί τις επιχειρήσεις της με 28%.
Το φορολογικό οικοδόμημα της Google είναι πολύπλοκο αλλά και σοφά σχεδιασμένο. Κάθε φορά που μια εταιρεία από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή ή την Αφρική πληρώνει την Google για να φιλοξενήσει μια διαφήμιση στη διάσημη μηχανή αναζήτησής της, στέλνει τα χρήματα αυτά στην Google Ιρλανδίας.
Εκεί, τα κέρδη των επιχειρήσεων φορολογούνται με τον αρκετά χαμηλό συντελεστή του 12,5% που επιβάλλει η ιρλανδική κυβέρνηση. Όμως, η Google καταφέρνει να αποφύγει ακόμα και αυτό το χαμηλό συντελεστή, καθώς δεν εγγράφει τα κέρδη αυτά στην ιρλανδική της εταιρεία (για αυτό και η Google Ιρλανδίας εμφάνισε το 2008 κέρδη που αντιστοιχούσαν μόλις στο 1% του συνολικού κύκλου εργασιών της).
Τελικός προορισμός των κερδών είναι οι Βερμούδες. Ωστόσο, ο ιρλανδικός νόμος δεν επιτρέπει στην Google ?και σε καμία άλλη εταιρεία- να στείλει τα κέρδη της στο διάσημο φορολογικό παράδεισο χωρίς πρώτα να πληρώσει ένα μεγάλο ποσοστό στην εφορία.
Για αυτό και η εταιρεία βρήκε μία εναλλακτική διαδρομή. Εκμεταλλευόμενη το καθεστώς που επιτρέπει κάποιες αφορολόγητες πληρωμές από την Ιρλανδία προς εταιρείες άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Google στέλνει τα κέρδη της στην Ολλανδία, όπου πλέον απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα μιας ιδιαίτερα γενναιόδωρης φορολογικής νομοθεσίας.
Η ολλανδική θυγατρική της, η Google Netherlands Holdings δεν είναι παρά μια εταιρεία ? κέλυφος, χωρίς υπαλλήλους ή άλλες δραστηριότητες. Μοναδικός σκοπός της είναι να μεταφέρει το 99,8% των χρημάτων που της στέλνει η Google Ιρλανδίας στις Βερμούδες.
Στους κύκλους των ορκωτών λογιστών και των συμβούλων επιχειρήσεων, το κόλπο αυτό είναι γνωστό ως το «Double Irish». Και αυτό γιατί τόσο η αρχική επιχείρηση όσο και ο τελικός αποδέκτης στις Βερμούδες αποτελούν τυπικά ιρλανδικές επιχειρήσεις. Απλά, κάπου στη διαδρομή από τη μια ιρλανδική εταιρεία στην άλλη? χάθηκε κάθε υποχρέωση προς την εφορία. Και το κυριότερο είναι ότι σε κάθε βήμα αυτού του ταξιδιού, η Google είναι καθ? όλα νόμιμη.
Βέβαια, σε εποχές δημοσιονομικής στενότητας όπως οι σημερινές, ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι κατ΄ ανάγκη και ηθικό. Τα φορολογικά τερτίπια της Google, μέσω των οποίων γλίτωσε 3,1 δισ. δολάρια σε φόρους από το 2007 έως και σήμερα, μάλλον εκθέτουν την εταιρεία που έχει για σλόγκαν της το «μην είσαι κακός!».
