Taraxacum officinale
(Dandelion, πικραλίδα)
Το ταραξάκο είναι γνωστό και ως "δόντι του λιονταριού" (οι Άγγλοι το αποκαλούν dandelion) εξαιτίας των οδοντωτών φύλλων του. Στην Κρήτη λόγω της πικρής γεύσης του το ονομάζουν αγριοράδικο ή πικραλίδα.(Ταραξάκο το φαρμακευτικό -αγριομάρουλο- dandelion- pissenlit (γαλ.«κατουριέσαι στο κρεβάτι»!)
Το ταραξάκο είναι γνωστό πολυετές, ποώδες φυτό, κοινό σ' ολόκληρη την Ευρώπη.Φυτρώνει στους αγρούς και τους κήπους αλλά και σε ορεινές περιοχές και το κίτρινο λουλούδι του μοιάζει πολύ με μικρή μαργαρίτα. Έχει ρίζα χοντρή πασσαλώδη από την οποία παλαιότερα αφού την κονιορτοποιούσαν παρασκεύαζαν ένα είδος αφεψήματος παρόμοιο του καφέ. Στην Ελλάδα τα νεαρά πικρά φύλλα του τρώγονται σαν σαλάτα κρύα ή ζεστή, αφού τα βράσουν, με λίγο χυμό λεμονιού και ελαιολάδου.
Τα ξερά φύλλα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αφεψήματος αναλόγου προς το τσάι. Τα ταραξάκο θεωρείται ένα από τα πολυτιμότερα φαρμακευτικά φυτά. Όπως όλα τα πικρά χόρτα, το ταραξάκο διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής, τονώνει τις λειτουργίες του ήπατος, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα και την αύξηση της χοληστερίνης. Είναι επίσης διουρητικό, καταπολεμά την κατακράτηση υγρών, τις πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Επειδή περιέχει μεταλλικά στοιχεία κι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, το ταραξάκο είναι εξαιρετικό φάρμακο προληπτικό και θεραπευτικό συγχρόνως, κατά των ρευματισμών και της αδυναμίας.
Η ρίζα περιέχει πικρές ουσίες (λακτουπικρίνη, ταραξακίνη, λουτεϊνη), τριτερπένια, ταννίνες, σάκχαρα, ινουλίνη, απιγενίνη.
Είναι ένα από τα καλύτερα καθαρτικά της φύσης, διουρητικό, χωνευτικό, χολαγωγό και χολαιρετικό, εξαιρετικό σαν τονωτικό του ήπατος, το βοηθά να απομακρύνει τοξίνες κάθε προέλευσης, ανακουφίζει ακόμα και στα πρώτα στάδια κίρρωσης. Αυτές οι ιδιότητες εξηγούν και τη θετική επίδραση του φυτού σε δερματικές παθήσεις (έκζεμα, ψωρίαση, ακμή), αλλά και στη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Χρησιμοποιήθηκε παραδοσιακά στον διαβήτη, για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η υπογλυκαιμική του δράση έχει επιβεβαιωθεί σε πειραματόζωα.
Σε in vitro πειράματα, όπως και αρκετά φυτά, ήταν αποτελεσματικό κατά του ιού του έρπητα (human herpes virus, type 1 HHV1)
Τα φύλλα, με τα οποία την άνοιξη μπορεί κανείς να κάνει μια τονωτική και «αποτοξινωτική» σαλάτα (μόνο με νεαρά φύλλα), περιέχουν βιταμίνες Α, C, Β και ίχνη μεταλλικά άλατα (κάλιο, σίδηρος), πικρούς γλυκοσίδες, μαννιτόλη. Πλούσια πηγή βιταμίνης Α, 100γραμ. φύλλων ταραξάκου, αποδίδουν 14.000 I.U. βιταμίνης Α!
Το ταραξάκο είναι ήπιο, αλλά εξαιρετικό εναλλακτικό διουρητικό, κατάλληλο για χρόνιες καταστάσεις. Το γεγονός ότι περιέχει κάλιο, προστατεύει τον οργανισμό από απώλειες καλίου, μειονέκτημα που παρουσιάζουν τα περισσότερα χημικά διουρητικά.
Η μαννιτόλη, πολυόλη-παράγωγο της φρουκτόζης, χρησιμοποιείται σαν φάρμακο για να προκαλέσει οσμωτική διούρηση. Την περίοδο που η συγκέντρωσή μαννιτόλης στο ταραξάκο είναι υψηλή, (μέσα Μαρτίου μέχρι Μάιο), ένα τσάι από τα φύλλα και ρίζα του φυτού, μπορεί να βοηθήσει στην υπέρταση.
Τόσο τα φύλλα, όσο και η ρίζα, έχουν μια αποτελεσματική δράση στη χοληδόχο κύστη, προλαμβάνουν το σχηματισμό πετρών και κάποιες φορές διευκολύνουν τη διάλυση των ήδη σχηματισμένων.
Προφυλάξεις: Είναι από τα πιο ασφαλή φυτά, χωρίς παρενέργειες. Έχουν αναφερθεί, όπως για αρκετά φυτά, περιπτώσεις αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής ή εσωτερικής λήψης.Η γύρη του φυτού, όπως και γενικότερα των Συνθέτων (Compositae), μπορεί μέσω της τροφής σε σπάνιες περιπτώσεις να αποτελέσει παράγοντα αναφυλαξίας.
(Dandelion, πικραλίδα)
Το ταραξάκο είναι γνωστό και ως "δόντι του λιονταριού" (οι Άγγλοι το αποκαλούν dandelion) εξαιτίας των οδοντωτών φύλλων του. Στην Κρήτη λόγω της πικρής γεύσης του το ονομάζουν αγριοράδικο ή πικραλίδα.(Ταραξάκο το φαρμακευτικό -αγριομάρουλο- dandelion- pissenlit (γαλ.«κατουριέσαι στο κρεβάτι»!)
Το ταραξάκο είναι γνωστό πολυετές, ποώδες φυτό, κοινό σ' ολόκληρη την Ευρώπη.Φυτρώνει στους αγρούς και τους κήπους αλλά και σε ορεινές περιοχές και το κίτρινο λουλούδι του μοιάζει πολύ με μικρή μαργαρίτα. Έχει ρίζα χοντρή πασσαλώδη από την οποία παλαιότερα αφού την κονιορτοποιούσαν παρασκεύαζαν ένα είδος αφεψήματος παρόμοιο του καφέ. Στην Ελλάδα τα νεαρά πικρά φύλλα του τρώγονται σαν σαλάτα κρύα ή ζεστή, αφού τα βράσουν, με λίγο χυμό λεμονιού και ελαιολάδου.
Τα ξερά φύλλα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αφεψήματος αναλόγου προς το τσάι. Τα ταραξάκο θεωρείται ένα από τα πολυτιμότερα φαρμακευτικά φυτά. Όπως όλα τα πικρά χόρτα, το ταραξάκο διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής, τονώνει τις λειτουργίες του ήπατος, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα και την αύξηση της χοληστερίνης. Είναι επίσης διουρητικό, καταπολεμά την κατακράτηση υγρών, τις πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Επειδή περιέχει μεταλλικά στοιχεία κι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, το ταραξάκο είναι εξαιρετικό φάρμακο προληπτικό και θεραπευτικό συγχρόνως, κατά των ρευματισμών και της αδυναμίας.
Η ρίζα περιέχει πικρές ουσίες (λακτουπικρίνη, ταραξακίνη, λουτεϊνη), τριτερπένια, ταννίνες, σάκχαρα, ινουλίνη, απιγενίνη.
Είναι ένα από τα καλύτερα καθαρτικά της φύσης, διουρητικό, χωνευτικό, χολαγωγό και χολαιρετικό, εξαιρετικό σαν τονωτικό του ήπατος, το βοηθά να απομακρύνει τοξίνες κάθε προέλευσης, ανακουφίζει ακόμα και στα πρώτα στάδια κίρρωσης. Αυτές οι ιδιότητες εξηγούν και τη θετική επίδραση του φυτού σε δερματικές παθήσεις (έκζεμα, ψωρίαση, ακμή), αλλά και στη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Χρησιμοποιήθηκε παραδοσιακά στον διαβήτη, για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η υπογλυκαιμική του δράση έχει επιβεβαιωθεί σε πειραματόζωα.
Σε in vitro πειράματα, όπως και αρκετά φυτά, ήταν αποτελεσματικό κατά του ιού του έρπητα (human herpes virus, type 1 HHV1)
Τα φύλλα, με τα οποία την άνοιξη μπορεί κανείς να κάνει μια τονωτική και «αποτοξινωτική» σαλάτα (μόνο με νεαρά φύλλα), περιέχουν βιταμίνες Α, C, Β και ίχνη μεταλλικά άλατα (κάλιο, σίδηρος), πικρούς γλυκοσίδες, μαννιτόλη. Πλούσια πηγή βιταμίνης Α, 100γραμ. φύλλων ταραξάκου, αποδίδουν 14.000 I.U. βιταμίνης Α!
Το ταραξάκο είναι ήπιο, αλλά εξαιρετικό εναλλακτικό διουρητικό, κατάλληλο για χρόνιες καταστάσεις. Το γεγονός ότι περιέχει κάλιο, προστατεύει τον οργανισμό από απώλειες καλίου, μειονέκτημα που παρουσιάζουν τα περισσότερα χημικά διουρητικά.
Η μαννιτόλη, πολυόλη-παράγωγο της φρουκτόζης, χρησιμοποιείται σαν φάρμακο για να προκαλέσει οσμωτική διούρηση. Την περίοδο που η συγκέντρωσή μαννιτόλης στο ταραξάκο είναι υψηλή, (μέσα Μαρτίου μέχρι Μάιο), ένα τσάι από τα φύλλα και ρίζα του φυτού, μπορεί να βοηθήσει στην υπέρταση.
Τόσο τα φύλλα, όσο και η ρίζα, έχουν μια αποτελεσματική δράση στη χοληδόχο κύστη, προλαμβάνουν το σχηματισμό πετρών και κάποιες φορές διευκολύνουν τη διάλυση των ήδη σχηματισμένων.
Προφυλάξεις: Είναι από τα πιο ασφαλή φυτά, χωρίς παρενέργειες. Έχουν αναφερθεί, όπως για αρκετά φυτά, περιπτώσεις αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής ή εσωτερικής λήψης.Η γύρη του φυτού, όπως και γενικότερα των Συνθέτων (Compositae), μπορεί μέσω της τροφής σε σπάνιες περιπτώσεις να αποτελέσει παράγοντα αναφυλαξίας.
