Βήχας, φτάρνισμα και συνάχι, με ή χωρίς πυρετό, βρίσκονται στην? ημερήσια διάταξη τις τελευταίες εβδομάδες. Και όσοι δεν έχουν ακόμα παρουσιάσει κάποια ίωση του αναπνευστικού _ είτε πρόκειται για τη νέα γρίπη είτε για ένα κρυολόγημα ή άλλη εποχική ίωση - αναρωτιούνται πότε θα έρθει η σειρά τους.
Για τους πιθανούς φυσικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να τονώσει τον οργανισμό του, ώστε κι αν ακόμα «κολλήσει» κάποιον ιό να μην αρρωστήσει βαριά, έχουν διεξαχθεί πολλές επιστημονικές μελέτες. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι είναι αρκετά αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε - στο μέτρο του ανθρωπίνως δυνατού, τουλάχιστον.
1. Γυμναστική. Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι η συστηματική, ήπια φυσική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των πιο συνηθισμένων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος αναφέρει ο δρ Ντέιβιντ Νίμαν, από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Appalachian, στο Μπουν της Βόρειας Καρολίνας. Ως φαίνεται, η ήπια άσκηση βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, προλαμβάνοντας έτσι τις λοιμώξεις.
Πόσο αποτελεσματική είναι η άσκηση; Το 80% των ανθρώπων που ασκούνται συστηματικά γενικώς αρρωσταίνουν σπανιότερα απ' ό,τι όσοι δεν γυμνάζονται καθόλου, κατά τον δρα Νίμαν. Ειδικά όσον αφορά τις εποχικές, χειμερινές ιώσεις του αναπνευστικού, μελέτες δείχνουν πως οι ασκούμενοι εκδηλώνουν πολύ λιγότερα κρυολογήματα σε σύγκριση με τους μη ασκούμενους. Οι ειδικοί συνιστούν ήπια άσκηση (λ.χ. περπάτημα με γρήγορο βήμα) επί μισή έως μία ώρα τη φορά, τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
2. Σκόρδο. Το σκόρδο έχει μελετηθεί πάρα πολύ, επειδή επί αιώνες εκθειάζεται ως τρόφιμο που μπορεί να προστατεύσει από τις χειμερινές ιώσεις. Με τις σύγχρονες υπάρχουσες μελέτες αυτό αποδεικνύεται. Σε μελέτη του 2001, λόγου χάρη, Βρετανοί επιστήμονες διαπίστωσαν πως σε ομάδα εθελοντών που έπαιρναν καθημερινά συμπλήρωμα σκόρδου καταγράφηκε το ένα τρίτο των κρυολογημάτων που καταγράφηκε σε μια άλλη ομάδα, η οποία έπαιρνε ένα ψευδοφάρμακο (ανενεργός ουσία).
Νωρίτερα εφέτος, εξάλλου, δημοσιεύθηκε στη βάση δεδομένων «The Cochrane Database of Systematic Reviews» ανάλυση πολλών παλαιότερων μελετών, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα στοιχεία για την προληπτική δύναμη του σκόρδου είναι αρκετά ισχυρά.
3.Ύπνος. Για να αντέξει ο οργανισμός τις επιθέσεις των ιών και των βακτηρίων, πρέπει να είναι ξεκούραστος. Και ξεκούραστος είναι μόνο εάν κοιμόμαστε τουλάχιστον 8 ώρες κάθε βράδυ. Αυτό αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, οι οποίοι μόλυναν επίτηδες με ιούς κρυολογήματος 153 υγιείς εθελοντές, ηλικίας 21 έως 55 ετών, για να δουν πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να αρρωστήσουν.
Όπως διαπίστωσαν, όσοι εθελοντές κοιμούνταν λιγότερο από 7 ώρες κάθε βράδυ είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν συμπτώματα κρυολογήματος σε σύγκριση με όσους αφήνονταν κάθε βράδυ στην αγκαλιά του Μορφέα επί 8 ή περισσότερες ώρες. Επιπλέον, ρόλο φάνηκε να παίζει και η ποιότητα του ύπνου τους: όσοι αργούσαν να αποκοιμηθούν, ξυπνούσαν στη διάρκεια της νύχτας ή έκαναν «ταραγμένο» ύπνο, είχαν 5,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα κρυολογήματος.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο ύπνος και το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλοεπηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό και γι' αυτό είναι λογικό να μειώνεται η αντίστασή μας στους ιούς όταν κοιμόμαστε λίγο ή/και άσχημα. Επιπλέον, παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει πως το ανοσοποιητικό μας σύστημα υπονομεύεται από τον κακό και τον ελλιπή ύπνο.
4. Σάουνα. Οι σάουνες έχουν μελετηθεί για την πιθανή προστατευτική δράση τους εναντίον του κρυολογήματος και άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού και υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι μπορεί να επιταχύνουν την ανάρρωση από το κρυολόγημα, να ελαττώσουν τον κίνδυνο υποτροπής και ίσως να το προλάβουν κιόλας.
Με τη θερμοκρασία στις σάουνες να φτάνει ή να ξεπερνά τους 60 βαθμούς Κελσίου, είναι σχεδόν αναμενόμενο _ λένε οι ειδικοί _ να βελτιώνουν την αποβολή των ρινικών και πνευμονικών εκκριμάτων και έτσι να επιταχύνουν την ανάρρωση από τις ιώσεις. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν πως ίσως εξασθενούν κιόλας τους ιούς της γρίπης και του κρυολογήματος, με συνέπεια όσοι κάνουν σάουνα να κρυολογούν λιγότερο.
Μια μελέτη _ για παράδειγμα _ που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία, έδειξε πως όσοι κάνουν συστηματικά σάουνα παθαίνουν κατά 50% λιγότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού τον χειμώνα.
5. Μέντα και ευκάλυπτος. Τα αιθέρια έλαια μέντας και ευκαλύπτου καταπραΰνουν τα συμπτώματα του κρυολογήματος χάρη σε ορισμένα συστατικά που περιέχουν, σύμφωνα με μελέτες του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ.
Όπως εξηγεί ο διευθυντής του Κέντρου, καθηγητής Ρόναλντ Εκλς, τα έλαια αυτά ανακουφίζουν από το «μπούκωμα» και τον πονόλαιμο, ενώ μπορεί να έχουν και αντιμικροβιακές ιδιότητες _ δηλαδή να μας προστατεύουν από τους παθογόνους ιούς και τα βακτήρια.
6. Echinacea και ψευδάργυρος. Το Κέντρο Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ εξηγεί πως υπάρχουν κάποια επιστημονικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η Echinacea διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και ίσως γι? αυτό μπορεί να μας προστατεύσει από τις ιογενείς λοιμώξεις.
Όσον αφορά τον ψευδάργυρο, είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο για την υγεία: έστω και μικρή έλλειψη ψευδαργύρου έχει σοβαρές συνέπειες στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ωστόσο, το αν ο ψευδάργυρος μας προστατεύει από τις ιώσεις παραμένει ακόμα αντικείμενο μελέτης. Εκείνο που ίσως μπορεί να κάνει, είναι να συντομεύσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων κατά αρκετές ημέρες.
Για τους πιθανούς φυσικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να τονώσει τον οργανισμό του, ώστε κι αν ακόμα «κολλήσει» κάποιον ιό να μην αρρωστήσει βαριά, έχουν διεξαχθεί πολλές επιστημονικές μελέτες. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι είναι αρκετά αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε - στο μέτρο του ανθρωπίνως δυνατού, τουλάχιστον.
1. Γυμναστική. Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι η συστηματική, ήπια φυσική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των πιο συνηθισμένων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος αναφέρει ο δρ Ντέιβιντ Νίμαν, από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Appalachian, στο Μπουν της Βόρειας Καρολίνας. Ως φαίνεται, η ήπια άσκηση βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, προλαμβάνοντας έτσι τις λοιμώξεις.
Πόσο αποτελεσματική είναι η άσκηση; Το 80% των ανθρώπων που ασκούνται συστηματικά γενικώς αρρωσταίνουν σπανιότερα απ' ό,τι όσοι δεν γυμνάζονται καθόλου, κατά τον δρα Νίμαν. Ειδικά όσον αφορά τις εποχικές, χειμερινές ιώσεις του αναπνευστικού, μελέτες δείχνουν πως οι ασκούμενοι εκδηλώνουν πολύ λιγότερα κρυολογήματα σε σύγκριση με τους μη ασκούμενους. Οι ειδικοί συνιστούν ήπια άσκηση (λ.χ. περπάτημα με γρήγορο βήμα) επί μισή έως μία ώρα τη φορά, τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
2. Σκόρδο. Το σκόρδο έχει μελετηθεί πάρα πολύ, επειδή επί αιώνες εκθειάζεται ως τρόφιμο που μπορεί να προστατεύσει από τις χειμερινές ιώσεις. Με τις σύγχρονες υπάρχουσες μελέτες αυτό αποδεικνύεται. Σε μελέτη του 2001, λόγου χάρη, Βρετανοί επιστήμονες διαπίστωσαν πως σε ομάδα εθελοντών που έπαιρναν καθημερινά συμπλήρωμα σκόρδου καταγράφηκε το ένα τρίτο των κρυολογημάτων που καταγράφηκε σε μια άλλη ομάδα, η οποία έπαιρνε ένα ψευδοφάρμακο (ανενεργός ουσία).
Νωρίτερα εφέτος, εξάλλου, δημοσιεύθηκε στη βάση δεδομένων «The Cochrane Database of Systematic Reviews» ανάλυση πολλών παλαιότερων μελετών, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα στοιχεία για την προληπτική δύναμη του σκόρδου είναι αρκετά ισχυρά.
3.Ύπνος. Για να αντέξει ο οργανισμός τις επιθέσεις των ιών και των βακτηρίων, πρέπει να είναι ξεκούραστος. Και ξεκούραστος είναι μόνο εάν κοιμόμαστε τουλάχιστον 8 ώρες κάθε βράδυ. Αυτό αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, οι οποίοι μόλυναν επίτηδες με ιούς κρυολογήματος 153 υγιείς εθελοντές, ηλικίας 21 έως 55 ετών, για να δουν πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να αρρωστήσουν.
Όπως διαπίστωσαν, όσοι εθελοντές κοιμούνταν λιγότερο από 7 ώρες κάθε βράδυ είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν συμπτώματα κρυολογήματος σε σύγκριση με όσους αφήνονταν κάθε βράδυ στην αγκαλιά του Μορφέα επί 8 ή περισσότερες ώρες. Επιπλέον, ρόλο φάνηκε να παίζει και η ποιότητα του ύπνου τους: όσοι αργούσαν να αποκοιμηθούν, ξυπνούσαν στη διάρκεια της νύχτας ή έκαναν «ταραγμένο» ύπνο, είχαν 5,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα κρυολογήματος.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο ύπνος και το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλοεπηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό και γι' αυτό είναι λογικό να μειώνεται η αντίστασή μας στους ιούς όταν κοιμόμαστε λίγο ή/και άσχημα. Επιπλέον, παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει πως το ανοσοποιητικό μας σύστημα υπονομεύεται από τον κακό και τον ελλιπή ύπνο.
4. Σάουνα. Οι σάουνες έχουν μελετηθεί για την πιθανή προστατευτική δράση τους εναντίον του κρυολογήματος και άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού και υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι μπορεί να επιταχύνουν την ανάρρωση από το κρυολόγημα, να ελαττώσουν τον κίνδυνο υποτροπής και ίσως να το προλάβουν κιόλας.
Με τη θερμοκρασία στις σάουνες να φτάνει ή να ξεπερνά τους 60 βαθμούς Κελσίου, είναι σχεδόν αναμενόμενο _ λένε οι ειδικοί _ να βελτιώνουν την αποβολή των ρινικών και πνευμονικών εκκριμάτων και έτσι να επιταχύνουν την ανάρρωση από τις ιώσεις. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν πως ίσως εξασθενούν κιόλας τους ιούς της γρίπης και του κρυολογήματος, με συνέπεια όσοι κάνουν σάουνα να κρυολογούν λιγότερο.
Μια μελέτη _ για παράδειγμα _ που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία, έδειξε πως όσοι κάνουν συστηματικά σάουνα παθαίνουν κατά 50% λιγότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού τον χειμώνα.
5. Μέντα και ευκάλυπτος. Τα αιθέρια έλαια μέντας και ευκαλύπτου καταπραΰνουν τα συμπτώματα του κρυολογήματος χάρη σε ορισμένα συστατικά που περιέχουν, σύμφωνα με μελέτες του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ.
Όπως εξηγεί ο διευθυντής του Κέντρου, καθηγητής Ρόναλντ Εκλς, τα έλαια αυτά ανακουφίζουν από το «μπούκωμα» και τον πονόλαιμο, ενώ μπορεί να έχουν και αντιμικροβιακές ιδιότητες _ δηλαδή να μας προστατεύουν από τους παθογόνους ιούς και τα βακτήρια.
6. Echinacea και ψευδάργυρος. Το Κέντρο Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ εξηγεί πως υπάρχουν κάποια επιστημονικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η Echinacea διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και ίσως γι? αυτό μπορεί να μας προστατεύσει από τις ιογενείς λοιμώξεις.
Όσον αφορά τον ψευδάργυρο, είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο για την υγεία: έστω και μικρή έλλειψη ψευδαργύρου έχει σοβαρές συνέπειες στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ωστόσο, το αν ο ψευδάργυρος μας προστατεύει από τις ιώσεις παραμένει ακόμα αντικείμενο μελέτης. Εκείνο που ίσως μπορεί να κάνει, είναι να συντομεύσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων κατά αρκετές ημέρες.
