Διάγνωση του συνδρόμου και η θεραπεία του
Ο όρος πολυκυστική ωοθήκη αναφέρεται στην υπερηχογραφική εικόνα μιας ωοθήκης γεμάτης από πολλές μικρές κύστες, δηλαδή μικρά ωοθυλάκια που περιμένουν να ωριμάσουν. Πρωτοεμφανίζεται στην εφηβεία και επηρεάζει περίπου 1 στις 10 γυναίκες . Πολλές γυναίκες έχουν πολυκυστικές ωοθήκες χωρίς να έχουν ΣΠΩ, όπως υπάρχουν και κοπέλες με το σύνδρομο χωρίς την ανάλογη κλινική εικόνα. Τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν :
διαταραχές περιόδου
σημάδια αυξημένων ανδρικών ορμονών ?όπως η ακμή και η τριχοφυΐα,
ανεξήγητη αύξηση βάρους, κυρίως γύρω από την κοιλιά.
δυσκολία σύλληψης,
Οι κύστεις των ωοθηκών ανήκουν σε άλλη κατηγορία παθήσεων και χρήζουν περεταίρω ιατρικής αξιολόγησης και παρακολούθησης.
Διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών
Η διερεύνηση για το ΣΠΩ ξεκινά όταν η γυναίκα που εξετάζεται παρουσιάζει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό: ανωμαλίες περιόδου, ανωοθυλακιορηξία (δεν απελευθερώνονται ωάρια από τις ωοθήκες ), αυξημένο σωματικό βάρος σε συνδυασμό με έντονη τριχοφυΐα και ακμή , υψηλά επίπεδα ανδρογόνων, κύστεις στις ωοθήκες κατά την υπερηχογραφική εξέταση και μειωμένη δυνατότητα φυσικής σύλληψης.
Τι προκαλεί το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Αρχικά θα πρέπει να αποκλειστούν καταστάσεις που έχουν παρόμοια συμπτώματα και στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει εκτενής λήψη οικογενειακού ιστορικού. Είναι πιθανό ότι το ΣΠΩ προκαλείται από ένα συνδυασμό παραγόντων, που περιλαμβάνουν τόσο γονιδιακά όσο και περιβαλλοντικά στοιχεία. Πρόσφατες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι πολλές φορές η έναρξη του ΣΠΩ μπορεί να συμβαίνει ακόμη και στο στάδιο του εμβρύου, μέσα στη μήτρα.
Υπάρχει θεραπεία των συμπτωμάτων του ΣΠΩ;
Απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής , όπως δίαιτα με χαμηλές θερμίδες, άσκηση και απώλεια βάρους οδηγούν σε αλλαγή του μεταβολισμού και αποκατάσταση της ωορρηξίας. Αν παρ? αυτά τα συμπτώματα επιμένουν τότε υπάρχει μία ποικιλία φαρμακευτικών μέσων τα οποία χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του συνδρόμου. Η χρήση αντισυλληπτικών έχει την δυνατότητα να ρυθμίσει την περίοδο, να μειώσει την τριχοφυΐα και την ακμή ενώ η χορήγηση φαρμάκων που βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη (π.χ. μετφορμίνη) βοηθούν στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, όπως μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη. Για την αντιμετώπιση της τριχοφυΐας υπάρχουν σκευάσματα σε μορφή κρέμας (π.χ. εφλορνιθίνη) ενώ για την ακμή η χρήση ρετινοειδών και αντιβιοτικών έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Σε όποια κατεύθυνση και αν στοχεύει η θεραπεία θα πρέπει να γίνεται κατόπιν ιατρικής παρακολούθησης καθώς κάποιες θεραπείες δεν ενδείκνυνται πριν ή κατά την κύηση.
Ποιά ειναι η θεραπεία για γυναίκα που θέλει να συλλάβει;
Αν και το ΣΠΩ σχετίζεται με υπογονιμότητα, πολλές γυναίκες συλλαμβάνουν αυτόματα. Αν όμως δεν επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα μέσα στα χρονικά περιθώρια που ορίζει το ζευγάρι τότε υπάρχουν συγκεκριμένα θεραπευτικά σχήματα που αρμόζουν σε κάθε περίπτωση. Αυτά περιλαμβάνουν φαρμακευτική πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας με χρήση γοναδοτροπινών (π.χ. κιτρική κλομιφένη), εξωσωματική γονιμοποίηση ή χειρουργική αντιμετώπιση με Drilling ωοθηκών- μία λαπαροσκοπική επέμβαση που στόχο έχει να ρυθμίσει την ωορρηξία.
Υπάρχουν αλλα θέματα υγειας που να σχετίζονται με τις πολυκυστικές ωοθήκες;
Γυναίκες με ΣΠΩ έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων προβλημάτων υγείας στην ενήλικη ζωή τους σε σύγκριση με γυναίκες χωρίς ΣΠΩ. Αυτά περιλαμβάνον: αντίσταση στην ινσουλίνη, διαταραχές στο μεταβολισμό γλυκόζης, μεταβολικό σύνδρομο σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, καρδιαγγειακά προβλήματα, υπνική άπνοια. Επίσης σε γυναίκες με ΣΠΩ έχουν παρατηρηθεί υψηλοτέρα ποσοστά επιπλοκών κατά την κύηση. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν: αποβολές, κυρίως σε γυναίκες με αυξημένο βάρος, διαβήτης κύησης, προεκλαμψία η οποία αποτελεί μία σοβαρότατη επιπλοκή της εγκυμοσύνης και θέλει πολύ στενή παρακολούθηση, υπέρταση κύησης, πρόωρος τοκετός και καισαρική τομή.
Παρόλα αυτά εάν υπάρξει έγκυρη και σωστή διάγνωση του ΣΠΩ σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και με ιατρική παρακολούθηση η γυναίκα μπορεί να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα είτε σε επίπεδο αντιμετώπισης συμπτωμάτων είτε σε επίπεδο καλής έκβασης της εγκυμοσύνης της.
