Ο απογευματινός ύπνος, η σιέστα που είναι τόσο δημοφιλής σε χώρες της Μεσογείου και της Λατινικής Αμερικής, πόσο καλό κάνει στην καρδία;
Το ερώτημα είναι εύλογο δεδομένου ότι στις χώρες που η σιέστα είναι συνήθης, παρατηρείται χαμηλότερη συχνότητα στεφανιαίας νόσου της καρδίας. Επίσης προηγούμενες μελέτες εξέτασαν το συσχετισμό σιέστας και καλύτερης καρδιακής υγείας αλλά έδωσαν αντιφατικά αποτελέσματα.
Για να δώσουν αντικειμενικές απαντήσεις στο πολύ ενδιαφέρον αυτό ερώτημα, Έλληνες ερευνητές εξέτασαν το ζήτημα σε 23.681 κατοίκους της Ελλάδας, ηλικίας 20 έως 86 ετών. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου το 50% του πληθυσμού καταφέρνει να κοιμάται το απόγευμα.
Η μελέτη έχει μεγάλη αξία όχι μόνο εξαιτίας του εύρους της αλλά και λόγω του ότι ήταν προοδευτική. Αυτό σημαίνει ότι στην έναρξη της έρευνας, οι συμμετέχοντες δεν είχαν ιστορικό στεφανιαίας νόσου της καρδίας, εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρκίνου και έτυχαν παρακολούθησης κατά μέσο όρο για τα 6,3 χρόνια που ακολούθησαν. Κατά τη διάρκεια της, απεβίωσαν 793 άτομα εκ των οποίων 133 λόγω καρδιακών παθήσεων.
Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη προοδευτική μελέτη ανθρώπων που ήσαν υγιείς στην αρχή και στην οποία ελέγχθηκαν με λεπτομέρεια παράγοντες κινδύνου όπως η διατροφή και η σωματική άσκηση.
Τα αποτελέσματα μας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες:
1. Τα άτομα που έπαιρναν τακτικά τον απογευματινό τους ύπνο, δηλαδή σύμφωνα με τον ορισμό που έβαλαν οι ερευνητές, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον 30 λεπτά, παρουσίασαν 37% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου λόγω στεφανιαίας νόσου της καρδίας (οδηγεί στο έμφραγμα του μυοκαρδίου) σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έκαναν σιέστα
2. Τα άτομα που μόνο περιστασιακά έπαιρναν ένα απογευματινό ύπνο, παρουσίαζαν μια στατιστικά μη σημαντική μείωση θανάτων λόγω στεφανιαίας νόσου, της τάξης του 12%
3. Η προστατευτική δράση της σιέστας ήταν ιδιαίτερα ισχυρή στους εργαζόμενους άνδρες και πιο αδύναμη σε αυτούς που δεν εργάζονταν, βασικά τους συνταξιούχους. Στις εργαζόμενες γυναίκες, οι θάνατοι που καταγράφηκαν ήσαν λίγοι για να επιτρέψουν την εξαγωγή συμπερασμάτων
Οι Έλληνες γιατροί που διεξήγαγαν την εργασία τους σε συνεργασία με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ, πιστεύουν ότι ο απογευματινός ύπνος σε υγιείς ανθρώπους, εξουδετερώνει τις αρνητικές επιδράσεις του στρες.
Είναι γνωστό ότι το στρες έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες βλαβερές επιδράσεις τόσο στη συχνότητα όσο και στη θνησιμότητα της στεφανιαίας νόσου της καρδίας. Το γεγονός ότι ο συσχετισμός σιέστας και καλύτερης καρδιακής υγείας ήταν ισχυρότερος στους εργαζόμενους άνδρες από ότι στους συνταξιούχους, είναι ενδεικτικό των διαφορετικών επιπέδων στρες που βιώνουν αυτές οι δύο ομάδες.
Ο βαθμός μείωσης του κινδύνου θανάτου λόγω σιέστας είναι ανάλογος με αυτόν που προσφέρει η σωματική άσκηση. Πρόκειται για ένα σημαντικό όφελος που επιτυγχάνεται με την ευχάριστη εμπειρία ενός καλού ύπνου.
Επισημαίνεται ότι τώρα απαιτούνται και άλλες έρευνες, ανάλογου εύρους και εγκυρότητας, για επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων αυτών. Εάν επιβεβαιωθούν, τότε η σιέστα θα μπορούσε να αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον όπλο για την καταπολέμηση των καρδιακών παθήσεων που αποτελούν μάστιγα για την ανθρωπότητα. Φυσικά η σιέστα δεν πρέπει να είναι αιτία μείωσης της σωματικής άσκησης των ανθρώπων.
Εμείς θα συγκρατήσουμε ότι είναι προτιμότερο να παίρνουμε ένα απογευματινό υπνάκο κάθε φορά που μπορούμε.
