το μέλι είναι ένα προϊόν που εκθειάζεται από τον ομηρο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και μέχρι σήμερα οι χρήσεις του εξαπλώνονται από την ιατρική μέχρι τη βιομηχανία καλλυντικών.
οι διάφορες ποικιλίες του αλλά και προϊόντα όπως ο βασιλικός πολτός και η πρόπολη χαρακτηρίζονται από τον πλούτο τους σε θρεπτικά συστατικά και τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες.
το μέλι που παράγουν οι ελληνες μελισσοκόμοι διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: το ανθόμελο που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης κ.λπ.) και το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα εντόμων που απομυζούν φυτά. στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών.
τα διάφορα είδη διακρίνονται ανάλογα με το φυτό απ? όπου άντλησαν οι μέλισσες το νέκταρ, από την περιοχή προέλευσης και τον τρόπο παραλαβής του από τις κηρήθρες.
το χρώμα του είναι επίσης χαρακτηριστικό της προέλευσής του. τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία και έχουν υψηλή θρεπτική αξία, σε αντίθεση με τα ανοιχτόχρωμα.
στη χώρα μας, οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού προέρχονται από το πεύκο (55%-60%), ενώ σημαντική είναι και η παραγωγή μελιού ελάτης (5%-10%) και θυμαριού (15%).
θρεπτικό και ευεργετικό
το μέλι θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά τρόφιμα, με ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. αποτελείται από 70%-80% σάκχαρα (κυρίως γλυκόζη και φρουκτόζη), 16% νερό και περιέχει περισσότερες από 180 διαφορετικές ουσίες, 18 οργανικά οξέα (οξικό, μηλικό, κιτρικό, γαλακτικό κ.ά.), πρωτεΐνες, αμινοξέα και αρωματικές ουσίες.
στο μέλι περιέχονται, επίσης, μεταλλικά στοιχεία σε μικρές ποσότητες, βιταμίνες και ένζυμα. η γλυκόζη που περιέχεται είναι η μόνη μορφή σακχάρου που χρησιμοποιείται από τους μύες και τον εγκέφαλο.
H γύρη είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, καθώς περιέχει πάνω από 50% επιπλέον πρωτεΐνη σε σχέση με το βοδινό κρέας, βιταμίνες, αμινοξέα, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά για τον οργανισμό μας.
η γύρη αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες, ενώ βελτιώνει την όρεξη, γι? αυτό και συνίσταται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αδυναμίας και εξασθένησης του οργανισμού.
τριάντα πέντε γραμμάρια γύρης την ημέρα καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. μισό κιλό γύρης στοιχίζει περίπου 20 ευρώ.
στην ελλάδα σήμερα ασχολούνται με τον κλάδο περίπου 22.000 οικογένειες μελισσοκόμων και είμαστε οι πρώτοι πανευρωπαϊκά σε αριθμό πυκνότητας κυψελών (1.502.239).
η παραγωγή μελιού φτάνει τους 12.000 τόνους, ποσότητα που κατατάσσει τη χώρα μας στις αυτάρκεις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ξεπερνάει το 1,5 κιλό/άτομο.
ερευνα που διεξήχθη ανάμεσα σε 17 χώρες έδειξε πως το ελληνικό μέλι δάσους που παράγεται στην ελλάδα είναι το πλουσιότερο σε αντιοξειδωτικές ουσίες.
τα κύρια είδη:
θυμαρίσιο
αν και ανήκει στα ανθόμελα, αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία λόγω των αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών του.
εχει έντονο άρωμα, θεωρείται άριστης ποιότητας και η παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής στην ελλάδα.
το καλύτερο θυμαρίσιο μέλι παράγεται στην κρήτη και τα κύθηρα και κοστίζει περίπου 5 ευρώ το κιλό.
πευκόμελο
περίπου το 65% της συνολικής παραγωγής μελιού στην ελλάδα προέρχεται από τα πεύκα. οι κυριότερες περιοχές παραγωγής πευκόμελου είναι η βόρεια εύβοια, η χαλκιδική, η θάσος, η σκόπελος, η ζάκυνθος και η ρόδος.
λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων, δεν είναι πάρα πολύ γλυκό. το πευκόμελο πωλείται περίπου 4 ευρώ το κιλό.
μέλι ελάτης
το εν λόγω μέλι αποτελεί μια από τις καλύτερες και ακριβότερες κατηγορίες μελιού. υπολογίζεται ότι περίπου το 5%-10% που παράγεται στην ελλάδα είναι ελατίσιο.
προέρχεται κυρίως από τις ορεινές περιοχές της ευρυτανίας, την πίνδο, τον ολυμπο κ.α. το κιλό κοστίζει περίπου 7 ευρώ.
πρόπολη
η πρόπολη είναι η ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από διάφορα φυτά και τη χρησιμοποιούν για να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν το εσωτερικό της φωλιάς τους.
περιέχει κυρίως ρητίνη (55%), κερί (30%), αιθέρια έλαια (10%) και γύρη (5%).
η πρόπολη αλλά και τα σκευάσματα που βασίζονται σ? αυτή έχουν αντιβακτηριδιακή, αντιμυκητιακή, αντιφλεγμονώδη και επουλωτική δράση.
χρησιμοποιείται, επίσης, σε καλλυντικά, κρέμες προσώπου, σαπούνια, και οδοντόκρεμες. τα 10 γραμμάρια πρόπολης στοιχίζουν περίπου 7 ευρώ.
βασιλικός πολτός
ο βασιλικός πολτός είναι η φυσική, παχύρρευστη ουσία που παράγουν οι νεαρές εργάτριες μέλισσες και χρησιμεύει για την αποκλειστική διατροφή της βασίλισσας.
αυτό το προϊόν χαρακτηρίζεται από αφθονία βιταμινών και επιδρά θετικά στον μεταβολισμό, δυναμώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού, αυξάνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, ενώ τονώνει τη μνήμη και την αντοχή.
η ελληνική παραγωγή αγγίζει τα 300 κιλά τον χρόνο, ενώ ένα κουτάκι βασιλικού πολτού των 40 γραμμαρίων κοστίζει γύρω στα 50 ευρώ.
θεραπευτικές ιδιότητες
εκτός από το μέλι, φυσικά προϊόντα όπως η πρόπολη, ο βασιλικός πολτός και η γύρη όχι μόνο τυγχάνουν ιδιαίτερης προτίμησης από τους καταναλωτές, αλλά είναι ευρέως γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
μπορεί να είναι «τσουχτερά» στην τιμή τους λόγω της μικρής παραγωγής, όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, όχι μόνο βοηθούν στη θεραπεία ορισμένων παθήσεων, αλλά δρουν προληπτικά για πολύ περισσότερες.
