Κανείς δεν μπορεί να αντικαταστήσει επάξια το Στιβ Τζομπς, εκτός από τους Beatles...
Αίσθηση και πολλούς προβληματισμούς έχει προκαλέσει η ανακοίνωση της Apple σχετικά με τη νέα αναρρωτική άδεια που χορηγήθηκε στο Στιβ Τζομπς. «Μετά από αίτηση μου, το διοικητικό συμβούλιο μου χορήγησε άδεια ώστε να επικεντρωθώ στην υγεία μου. Αγαπάω την Apple και ελπίζω να επιστρέψω το συντομότερο,» σημείωσε ο Τζομπς στην ανακοίνωση.
Όπως είναι φυσικό, οι επενδυτές ανησυχούν για την πορεία της μετοχής στα χρηματιστήρια, οι εργαζόμενοι για το μέλλον τους, τα στελέχη για τις οικονομικές της επιδόσεις και οι "συνδεσμίτες" καταναλωτές για την ανάπτυξη νέων προϊόντων- πολύ περισσότερο καθώς πρόκειται για την τρίτη φορά μέσα σε λίγα χρόνια που το αφεντικό της Apple παίρνει άδεια για να αντιμετωπίσει προβλήματα υγείας.
Το χρονικό των προβλημάτων υγείας
Στα μέσα του 2004, οι υπάλληλοι της εταιρείας ενημερώθηκαν με εσωτερικό σημείωμα ότι ο Τζομπς πάσχει από μια σπάνια μορφή καρκίνου του παγκρέατος χωρίς να δοθεί περαιτέρω δημοσιότητα. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου υπεβλήθη σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. Στο διάστημα της απουσίας του, τα καθήκοντα του ανέλαβε ο Τιμ Κουκ που σήμερα εκτελεί χρέη γενικού εκτελεστικού διευθυντή και θεωρείται το δεξί του χέρι του Τζομπς.
Τον Αύγουστο του 2006, η αναιμική παρουσία του Στιβ Τζομπς -γνωστού για τα έντονα και ζωντανά Stevenotes- στο ετήσιο Worldwide Developers Conference (WWDC) δεν πέρασε απαρατήρητη. Καθώς η Apple δεν είχε κάνει καμία σχετική ανακοίνωση, οι δημοσιογράφοι κάλυψαν το γεγονός κάνοντας διάφορες εικασίες για την κατάσταση της υγείας του και προκαλώντας θύελλα δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο.
Το σκηνικό επαναλήφθηκε δύο χρόνια μετά με την εικοτολογία να φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ. Βλέποντας τις διακυμάνσεις στην τιμή της μετοχή της, η Apple προέβη σε μια εξίσου λακωνική ανακοίνωση ότι ο Τζομπς πάσχει από ίωση και παίρνει αντιβιοτικά. Ωστόσο, ένα δημοσίευμα των New York Times (μετά από τηλεφωνική συνομιλία με το Τζομπς), ανέφερε ότι ενώ τα προβλήματα υγείας οφείλονται σε κάτι παραπάνω από μια ίωση αλλά δεν πρόκειται για ανάκαμψη του καρκίνου. Τελικά τον Ιανουάριο του 2009 η Apple ανακοίνωσε ότι ο Στιβ Τζομπς θα πάρει 6 μήνες άδεια και τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου υπεβλήθη σε μεταμόσχευση ήπατος.
Apple ίσον Τζομπς
Η υγεία του γενικού διευθυντή μιας εταιρείας είναι ένα σημαντικό ζήτημα αλλά η περίπτωση της Apple είναι κάπως διαφορετική. Η μετοχή της εταιρείας έπεσε 8,3% στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης με την ανακοίνωση της είδησης καθώς ακόμα και οι ειδικοί αναλυτές ταυτίζουν την πορεία της υγείας του Τζομπς με την πορεία και τις επιδόσεις της εταιρείας.
Με το δικό του όραμα και τη δική του ηγεσία, η Apple ξεκίνησε από ένα μικρό γκαράζ στην Καλιφόρνια για να γίνει μέσα σε λίγα χρόνια η μία από τις δύο εταιρείες που εισήγαγαν στο καταναλωτικό κοινό τον προσωπικό υπολογιστή με παραθυρικό περιβάλλον εργασίας. Αν και δεν ήταν δική του ιδέα, ο Τζομπς θεωρείται ο πρώτος που κατάλαβε τις δυνατότητες αυτού του τύπου αλληλεπίδρασης χρήστη-υπολογιστή που σήμερα ξέρουμε ως Windows.
Χωρίς τον Τζομπς για περίπου μια δεκαετία, από το 1984 έως το 1996, η πρώτη χρυσή εποχή των Macintosh πέρασε οριστικά στην ιστορία, η εταιρεία έχασε τον προσανατολισμό της λανσάροντας το ένα αποτυχημένο προϊόν μετά το άλλο (από CD player μέχρι κονσόλες παιχνιδιών), το μερίδιο της στην αγορά προσωπικών υπολογιστών συρρικνώθηκε σημαντικά ενώ για χρόνια οι ισολογισμοί της ήταν ελλειμματικοί.
Με την επιστροφή του Τζομπς, η Apple επανήλθε σύντομα στην κερδοφορία και με τη μοναδική του ικανότητα να βλέπει ευκαιρίες εκεί που οι άλλοι βλέπουν καταστροφή μπήκε δυναμικά στο προσκήνιο της τεχνολογίας. Η πρώτη σημαντική επιτυχία ήρθε το 1998 με την κυκλοφορία του iMac που πούλησε 800 χιλιάδες κομμάτια σε μόλις πέντε μήνες. Ακολούθησε το iPod και τα iTunes σε μια εποχή που η διάδοση της ψηφιακής μουσικής και της κουλτούρας του filesharing για τους περισσότερους ισοδυναμούσε με το τέλος της δισκογραφίας, το iPhone, το App Store και εσχάτως το iPad
Είναι πολύ φυσικό, λοιπόν, όταν τίθεται το ερώτημα της επόμενης μέρας στην Apple η απάντηση να είναι κάθε άλλο παρά εύκολη. Ο υποψήφιος αντικαταστάτης θα πρέπει να συγκεντρώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και του διοικητικού συμβουλίου, να προσωποποιεί την κουλτούρα της εταιρείας, να έχει όραμα και, πάνω απ? όλα, να μπορεί να το επιβάλλει.
Οι δελφίνοι
Ο Τιμ Κουκ, αντικατέστησε επάξια το Τζομπς όταν χρειάστηκε στο παρελθόν και είναι ένας από τους πιο σοβαρούς υποψήφιους αν και εφόσον τεθεί θέμα ηγεσίας. Ωστόσο, ο Κουκ είναι ένας αριστοτέχνης στο day to day business και όχι ένας γκουρού της τεχνολογίας. Του αρέσει να δίνει έμφαση σε θέματα διαχείρισης κόστους, logistics και πωλήσεων αλλά σίγουρα δεν ξενυχτάει πάνω σε μία πλατφόρμα σκεπτόμενος πως θα μπορούσε να την κάνει απλούστερη για τις μάζες. Είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να υλοποιήσει ένα τεχνολογικό όραμα αλλά όχι αυτός που θα το συλλάβει.
Οι επόμενοι στη λίστα της διαδοχής είναι ο Τόνι Φέιντελ, ο Φιλ Σίλερ, ο Σκοτ Φόρσταλ και ο Ρον Τζόνσον. Ο Φέιντελ είναι αντιπρόεδρος του τομέα των iPod και στις αρχές της δεκαετίας του 90 ήταν το πρώτο μέλος της ομάδας των μηχανικών που ανέπτυξε το πολύ πετυχημένο mp3 player. Πριν από αυτό είχε δουλέψει σε διάφορα project με φορητές συσκευές και πιθανώς σε αυτόν χρεώνεται η ιδέα του συνδυασμού ενός mp3 player με μια υπηρεσία τύπου Napster που τελικά οδήγησε στο iTunes. Αν και άνθρωπος της τεχνολογίας, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών της Apple ειδικά σε θέματα διαχείρισης.
Ο Φιλ Σίλερ, από την άλλη πλευρά, χρεώνεται το επιτυχές marketing σχεδόν όλων των τελευταίων προϊόντων συμπεριλαμβανομένων των iMac, MacBook, Airport, Xserve, Mac OS X, Safari, Apple TV, iPod και iPhone. Κάποια λάθη, ωστόσο, στην οργάνωση και την διεξαγωγή του keynote του 2009, όταν και απουσίαζε ο Στιβ Τζομπς, έδειξαν ότι δεν είναι άνθρωπος με έμφαση στη λεπτομέρεια και του κόστισαν αρκετούς πόντους στο δημόσιο προφίλ του.
Ο Σκότ Φόρσταλ και Ρον Τζόνσον συγκεντρώνουν τις ίδιες περίπου πιθανότητες αν και έχουν εντελώς διαφορετικούς ρόλους. Ο Φόρσταλ βρίσκεται στο πλευρό του Τζομπς από την εποχή της NeXT, την οποία εγκατέλειψε για να επιστρέψει στην Apple το 1997. Ήταν επικεφαλής της ομάδας που ανέπτυξε τα Mac OS X Leopard και η κινητήριος δύναμη πίσω από την ανάπτυξη του λογισμικού για το iPhone.
Αντίθετα, ο Ρον Τζόνσον θεωρείται γκουρού στο σύγχρονο marketing με μεγαλύτερη επιτυχία την ανάπτυξη του App Store, ένα μοντέλο, ανάπτυξης, διανομής και πώλησης λογισμικού που πλέον έχουν «αντιγράψει» όλες σχεδόν οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Παράλληλα, ο Τζόνσον θεωρείται και ένας χαρισματικός ομιλητής που θα μπορούσε επάξια να αντικαταστήσει το Στιβ Τζομπς στα περίφημα keynotes.
Αν υπάρχει ένα αουτσάιντερ στην κούρσα της διαδοχής αυτός δεν είναι άλλος από τον Τζόναθαν Άιβι. Ο επικεφαλής του τμήματος σχεδιασμού, έβαλε τη δική του σφραγίδα στην ανάκαμψη της Apple από την καταστροφική δεκαετία του 90 σχεδιάζοντας τα πολύ πετυχημένα iMac G3. Αργότερα δημιούργησε μια ολόκληρη σχολή μινιμαλισμού με τα MacBook, unibody MacBook Pro, iPod, iPhone, και iPad. Το μειονέκτημα του Άιβι είναι ότι θεωρείται ιδιαίτερα ντροπαλός, σε σημείο που φημολογείται πως η Apple δεν γνωρίζει ούτε την ημερομηνία γέννησης του. Ωστόσο, τυγχάνει της απόλυτης εκτίμησης του Τζομπς, θεωρείται ένας οραματιστής της τεχνολογίας και πάνω από όλα είναι ο αγαπημένος των υπαλλήλων της εταιρείας.
Ουδείς αναντικατάστος
Αν και κανείς από τους υποψηφίους διαδόχους δε συγκεντρώνει όλα τα επιθυμητά χαρακτηριστικά για το νέο αφεντικό της Apple, διάφοροι αναλυτές σημειώνουν (και οι μέτοχοι της εταιρείας γνωρίζουν) ότι ουδείς αναντικατάστατος όπως και ουδείς αλάνθαστος. Ούτε και ο Στιβ Τζομπς.
Ο Τζομπς είναι αυτός που έχασε τη μάχη της επικράτησης στην αγορά των ηλεκτρονικών υπολογιστών εξαιτίας της μνημειώδους του άρνησης να αλλάξει η στρατηγική στο marketing της εταιρείας. Εμμένοντας στο δόγμα του πλήρους πακέτου ?the whole banana ήταν η έκφραση του- έδωσε στη Microsoft και το Μπιλ Γκέιτς την ευκαιρία να επικρατήσουν «ανοίγοντας» το λογισμικό τους σε τρίτους κατασκευαστές υπολογιστών.
Η τάση του για πλήρη έλεγχο όλων των σταδίων ανάπτυξης και διάθεσης ενός προϊόντος τον οδήγησε στην «εξορία» μετά το «πραξικόπημα» του Τζον Σκάλι. Το επόμενο του εγχείρημα, η Next, μπορεί να έδωσε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως MacOS, αλλά ήταν αναμφισβήτητα αποτυχημένο με τις πωλήσεις των πρώτων μοντέλων υπολογιστών να μην ξεπερνούν συνολικά τις 50 χιλιάδες μονάδες. Αργότερα, η NeXT αγοράστηκε από την Apple.
Μπορεί κάποιος να πει ότι τα λάθη είναι ουσιώδες συστατικό της νιότης αλλά τα λάθη του Τζομπς δεν τελειώνουν εδώ. Το πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα της διάθεσης του iPhone στην Κίνα. Καθώς το iPhone δεν είναι τηλέφωνο αλλά στην ουσία ένας υπολογιστής μπορεί να παραβιαστεί, να «ξεκλειδωθεί» (το περίφημο Jailbreak) και στη συνέχεια να γίνει διαθέσιμο εκτός των δικτύων της κινητής τηλεφωνίας. Στην Κίνα και στον αναπτυσσόμενο κόσμο η Apple έχασε μια τεράστια ευκαιρία κερδοφορίας δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στους ανταγωνιστές να επικρατήσουν στις αγορές αυτές.
Η στρατηγική των Beatles
Ίσως, το τελευταίο παράδειγμα να δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Apple αν χρειαστεί να αντικαταστήσει το Τζομπς, να βρει δηλαδή έναν οραματιστή ηγέτη και να τον πλαισιώσει από ικανότατα στελέχη. Ή, όπως είπε κάποτε και ο ίδιος ο Τζομπς, τη στρατηγική των Beatles: Τέσσερα άτομα, που συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον, κρατούν τα ελαττώματα τους υπό έλεγχο και τελικά δίνουν ένα σύνολο μεγαλύτερο από το άθροισμα των επιμέρους συστατικών.
24wro.blogspot.com
