1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αντί να πληρώσετε για έτοιμες NAS λύσεις, μπορείτε με υποπολλαπλάσιο κόστος να φτιάξετε έναν SOHO file server για πολλές χρήσεις.
Θα αξιοποιήσετε πλήρως παλιό αλλά καλό εξοπλισμό (6ετίας και 8ετίας), και θα έχετε πολύ πιο αυξημένες επιλογές, έλεγχο και επεκτασιμότητα σε σχέση με έτοιμες λύσεις NAS.
Και στην πορεία, θα μάθετε και κάποια χρήσιμα πράγματα.
Ας δούμε πώς.
Στόχος
Ο τελικός μας στόχος είναι ένας υπολογιστής που:
- θα έχει έναν ή περισσότερους δίσκους (π.χ. μέχρι και οκτώ είναι ρεαλιστικό)
- θα δέχεται μόνο ρεύμα και δίκτυο ethernet
- θα λειτουργεί 24/7/365
- θα τρέχει κάποιο UNIX λειτουργικό σύστημα -> Linux ή FreeBSD
- δεν θα έχει desktop
- θα μοιράζει στο δίκτυο directories μέσω nfs, samba και cifs
- θα τρέχει εφαρμογές με standard web interfaces ελεγχόμενες από οποιονδήποτε web browser
- θα ελέγχεται από εμάς πολύ εύκολα και αποδοτικά μέσω των παρακάτω εργαλείων:
----> ssh / PuTTY
----> Midnight Commander
----> web interface εφαρμογών
- ως file server φυσικά μπορεί να μοιράσει ο,τιδήποτε:
----> κανονισμούς - προδιαγραφές - πρότυπα - papers κλπ.
----> κοινά απαραίτητα αρχεία (π.χ κοινός κώδικας)
----> κανονικά και τοπικά repositories για διανομές Linux ή/καί FreeBSD
----> μουσική
----> βίντεο κλιπ
----> εικόνες
κλπ.
- θα μπορεί να παίξει και επιπλέον ρόλους πέραν του file server
----> χώρος για backup
----> mail server (POP3 και SMTP)
----> FTP server (π.χ. vsftp)
κλπ.
- θα μπορεί να παίξει και επιπλέον ρόλους πέραν του file server, πολύ εύκολα ελεγχόμενος μέσω web interface
----> http & ftp download manager (mldonkey)
----> eMule client (aMule)
----> torrent client
κλπ.
- θα καταναλώνει το πολύ 100-120W (π.χ. με 4 δίσκους), όσο δηλαδή μία λάμπα πυράκτωσης
Τί δεν θα μπορεί να κάνει:
Δεν θα μπορεί να λειτουργήσει ως Home Theater PC (HTPC) γιατί εκεί χρειαζόμαστε περισσότερη ισχύ, και συνεπώς και κάποια νεότερα εξαρτήματα.
Το άρθρο αυτό θα καλύψει μόνο τη hardware πλευρά του εγχειρήματος.
Για τη software πλευρά υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία.
Επιλογή τοποθεσίας
Καταρχήν, ας πάμε να δούμε με ποιά κριτήρια θα πρέπει να επιλέξουμε το πού θα τον τοποθετήσουμε:
Κριτήρια υποδομής:
Το μέρος που θα επιλέξουμε θα πρέπει να έχει - ή να φροντίσουμε εμείς να έχει:
- μία πρίζα ρεύματος σούκο - ή μία μπαλαντέζα με θηλυκό σούκο στην άκρη, αλλά με αρκετά παχύ-ποιοτικό καλώδιο
- μία πρίζα δικτύου ethernet - ή ένα καλώδιο gigabit ethernet cat UTP5e με αρσενικό straight βύσμα στην άκρη του, κατά προτίμηση "ολόσωμο" και όχι "τριχοειδές"
Κριτήρια περιβάλλοντος:
Το μέρος που θα επιλέξουμε θα πρέπει να είναι:
- σκιερό
- δροσερό
- αεριζόμενο
- προσβάσιμο
- κατά προτίμηση άχρηστο
Λέγοντας "άχρηστο" εννοούμε χώρους που πληρούν τα πρώτα τέσσερα κριτήρια αλλά είτε επειδή είναι π.χ. σκοτεινά, είτε επειδή ο χώρος είναι πολύ μικρός, είτε επειδή έχει "άβολη" αναλογία διαστάσεων, ή επειδή είναι δυσπρόσιτος (π.χ. ψηλά), ο χώρος αυτός είναι πρακτικά άχρηστος.
Τέτοιοι χώροι μπορεί να υπάρχουν σε κάποιο πατάρι, σοφίτα, υπόγειο, κουβούκλιο σε ταράτσα (να μην βρέχεται όμως), χολ, αποθήκη κλπ.
Απαραίτητα Υλικά
Ας δούμε ποιά θα πρέπει να είναι τα βασικά μας κριτήρια για την επιλογή των υλικών:
α. Αξιοπιστία
Μέσα από τον υπολογιστή αυτό, θα διακινούνται τα δεδομένα μας, με τα οποία δεν παίζουμε. Άρα λοιπόν, να θυμόμαστε ότι σε μερικά πράγματα ό,τι πληρώνουμε παίρνουμε, και επομένως ενώ για κάποια υποσυστήματα μπορούμε να έχουμε πολύ ευρύ πεδίο επιλογών, για κάποια άλλα δεν θα πρέπει να τσιγκουνευτούμε και να πάρουμε κάτι αξιόπιστο, έστω κι αν είναι λιγάκι ακριβότερο. Τα λίγα παραπάνω λεφτά του, θα μας τα δώσει και με το παραπάνω στα πολλά χρόνια που θα μας υπηρετήσει αξιόπιστα, σταθερά και πιστά.
β. Ταχύτητα - Αποκρισιμότητα - Παραγωγικότητα
Σε κάποια υποσυστήματα μπορούμε να είμαστε πιο "χαλαροί" στην επιλογή, σε κάποια άλλα όμως που έχουν αμεσότατο αντίκτυπο στην ταχύτητα - αποκρισιμότητα του server, και συνεπώς και στην παραγωγικότητά μας, θα πρέπει να τα διαλέξουμε προσεκτικότερα.
γ. Αντοχή στο χρόνο -> Επεκτασιμότητα
Φτιάχνουμε κάτι για να εξυπηρετήσει τις τωρινές ανάγκες μας αλλά και τις μελλοντικές για κάποια χρόνια, με πρακτικά μηδενικό overhead κόστους.
δ. Κατανάλωση
Ο λόγος που επιλέγουμε παλαιά υποσυστήματα - όπου δεν θα κάνουν διαφορά τα καινούργια και όπου δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω - είναι πέραν της αξιοποίησης παλαιού ήδη υπάρχοντος εξοπλισμού, και το γεγονός ότι το όλο εγχείρημα έτσι θα έχει και πολύ μειωμένη κατανάλωση ρεύματος και πρακτικά ανύπαρκτες ανάγκες για ψύξη.
Άρα λοιπόν με βάση τα παραπάνω κριτήρια, τα παρακάτω εξαρτήματα τα παίρνουμε καινούργια, σύγχρονα και προηγμένα, και φυσικά αξιόπιστα -> δεν τσιγκουνευόμαστε σε αυτά:
- disk controller(s)
----> να υποστηρίζεται εγγυημένα και με τη βούλα από πολλά λειτουργικά συστήματα (Windows NT, Linux, FreeBSD) και σε πολλές αρχιτεκτονικές (amd64, x86)
----> καλό είναι να είναι SATA και 4-κάναλος
- ethernet controller
----> να υποστηρίζεται εγγυημένα και με τη βούλα από πολλά λειτουργικά συστήματα (Windows NT, Linux, FreeBSD) και σε πολλές αρχιτεκτονικές (amd64, x86)
----> καλό είναι να είναι gigabit
Στα υπόλοιπα μπορούμε να είμαστε λίγο πιο "χαλαροί", χωρίς ωστόσο να ξεχνάμε ότι ένα κουτί "ευάερον, ευήλιον" και "ανατολικομεσημβρινό" δεν κάνει καθόλου κακό, ενώ και το τροφοδοτικό δεν θα πρέπει να είναι καί της πυρκαγιάς.
Ας δούμε τώρα ένα-ένα τα υλικά που θα επιλέξουμε ανά κατηγορία με πρώτα αυτά όπου μπορούμε να είμαστε και κάπως "χαλαροί" στην επιλογή μας, και να χρησιμοποιήσουμε παλαιά - μεταχειρισμένα από το ντουλάπι μας.
Υλικά - Κουτί
Οποιοδήποτε κουτί ATX μας κάνει.
Στα συν όμως του κουτιού αυτού θα είναι:
α. να είναι τουλάχιστον midi σε ύψος (και όχι mini)
β. να έχει αρκετό βάθος
γ. να έχει πολλές θέσεις 5.25 και ακόμα και καθόλου 3.5
Τα α και β βοηθούν την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα, αλλά και εμάς για να εργαζόμαστε ευκολότερα.
Τα α,β και γ βοηθούν στην καλύτερη παθητική ψύξη των δίσκων.
Π.χ. βλέπουμε εδώ όψεις από ένα τέτοιο κουτί:
Επίσης πιθανόν να χρειαστούμε και μεταλλικά πλαισιάκια για προσαρμογή των δίσκων 3.5 στις θέσεις 5.25:
Πιθανόν αυτά να τα έχει μέσα και το κουτί μας, αλλιώς μπορούμε εύκολα να τα βρούμε, και το κόστος τους δεν είναι υψηλό -> γύρω στα ?2 το ζεύγος.
Και φυσικά βίδες και στηρίγματα:
Που όμως λογικά θα τα έχει μέσα το κουτί μας.
Υλικά - Τροφοδοσία
Ένα οποιοδήποτε τροφοδοτικό ATX μας κάνει.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι κορυφή από άποψη ποιότητας, αλλά να μην είναι και του καψίματος.
250W άντε το πολύ 350W θα είναι υπεραρκετά για το ρόλο του μηχανακίου αυτού. Άλλωστε ένας δίσκος το πολύ να ζητήσει 30W, και ένα τέτοιο μηχανάκι με 4 δίσκους επάνω του, δεν ζητά πάνω από 130-140W το πολύ.
Π.χ. ένα ATX τροφοδοτικό:
Καλό είναι το τροφοδοτικό μας να έχει από πίσω καί διακόπτη.
Αν το τροφοδοτικό μας είναι σχετικά παλιό, θα χρειαστούμε και αντάπτορες τροφοδοσίας από κλασικό βύσμα σε SATA για τους δίσκους μας.
Επίσης πιθανόν να χρειαστούμε και σπλιτεράκια τροφοδοσίας.
Τέλος χρειαζόμαστε οπωσδήποτε και καλή προστασία ρεύματος από τη ΔΕΗ.
Αυτή μπορεί να έχει δύο πιθανές μορφές:
Είτε ένα Voltage Regulator:
Είτε ένα μικρό UPS:
Για τα Voltage Regulators είναι τόσο μικρή η διαφορά τιμής (κάτω από ?5) που δεν συμφέρει να πάρουμε παρά το μεγάλο μοντέλο.
Για το UPS, ένα μικρούλι των 500VA (300W) υπερακεί για αυτό το μηχανάκι.
Φυσικά αν υπάρχουν ήδη τα παραπάνω εργαλεία με απόθεμα ισχύος, και μας βολεύει η τοποθεσία τους χωροταξικά, μπορούμε να κοτσάρουμε το μηχανάκι μας σε ένα ήδη υπάρχον.
Η διαφορά μεταξύ Voltage Regulator και UPS έγκειται στο ότι, ενώ καί τα 2 μας προστατεύουν πολύ καλά από τη ΔΕΗ και το ρεύμα της, με το UPS έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε πολύ πιο προηγμένα, σύγχρονα, γρήγορα, και οικονομικά filesystems (π.χ. xfs, jfs κλπ.) από το συγκριτικά πολύ αργό και πολύ σπάταλο ext3. Ειδικά σε gigabit ethernet, τα xfs, jfs "δείχνουν τα δόντια τους".
Σε κάθε περίπτωση όμως, επ' ουδενί μη θεωρήσετε την προστασία από τη ΔΕΗ, θέμα τετριμμένο και ανάξιο λόγου.
Υποτίθεται ότι διαβάζετε το παρόν ώστε να φτιάξετε κάτι καλό με ανώτατο συνολικό κόστος γύρω στα ?150 (μαζί με τα παλαιά-μεταχειρισμένα). Εάν η ΔΕΗ σας κάψει τα παλιά σας ήδη υπάρχοντα εξαρτήματα (και τα καινούρια), για τα αντικαταστήσετε όλα θα πρέπει να δώσετε τουλάχιστο ?600 - και χωρίς να υπολογίζουμε τυχόν καμμένους δίσκους, και φυσικά κατεστραμμένα δεδομένα.
Υλικά - Μητρική
Μία οποιαδήποτε μητρική για Pentium-II ή Pentium-III - ή για τους αντίστοιχους Celeron - μας είναι ό,τι πρέπει.
Η μητρική αυτή θα είναι είτε Slot-1 είτε Socket-370.
Π.χ. βλέπουμε μία τυπική περίπτωση από αυτές:
Χρειαζόμαστε πάνω στη μητρική τουλάχιστο:
- 1 κανάλι IDE ATA-33
- 3 PCI slots v2.1
- 2 SDRAM slots (να παίρνουν τουλάχιστο 128άρες μνήμες)
- 2 θύρες USB 1.1
Επίσης η μητρική θα πρέπει να έχει τουλάχιστο PCI bus v2.1 ή νεότερο.
Πολύ καλές λύσεις θεωρούνται αυτές με τα chipset 440BX (άντε και τα LX, ZX) της Intel.
Επίσης λύσεις με τα 810-850 chipset της Intel ή και της VIA με τα Apollo, αν και δεν είναι υπόδειγμα αξιοπιστίας και σταθερότητας, ίσως να μας κάνουν.
Οριακά θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και μητρική Socket 479 για PentiumM αλλά ενώ καίνε επίσης λίγο και έχουν υπεραρκετή ισχύ παρουσιάζουν τα εξής μειονεκτήματα:
- είναι overkill για τη δουλειά που το θέλουμε -> θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ανετότατα για βαρύτερες χρήσεις
- οι μητρικές αυτές και οι επεξεργαστές είναι γενικά δυσεύρετες και ακριβές
Τέλος κάποιες κατηγορίες μητρικών που δεν μας κάνουν:
- Socket 423 και 478 (επεξεργαστές netburst Pentium-4)
Δεν μας κάνουν γιατί οριακότατα καλύπτουν από άποψη ισχύος, ενώ παράλληλα καίνε και υπέρμετρα πολύ.
- Socket-A (επεξεργαστές Athlon K7)
Δεν μας κάνουν γιατί καί είναι πραγματικά overkill με την άφθονη ισχύ που παρέχουν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάλλιστα αλλού, καί καίνε αρκετά - όχι όσο οι Pentium-4 αλλά και πάλι αρκετά.
Υλικά - Επεξεργαστής
Ένας οποιοσδήποτε επεξεργαστής Pentium-II ή Pentium-III - ή αντίστοιχος Celeron - είναι ό,τι πρέπει.
Αν είναι Celeron κλάσης Pentium-II (Descutes) καλό θα είναι να είναι μοντέλο που έχει έστω και λίγη L2 cache (Mendocino) π.χ. 300A.
Ο επεξεργαστής αυτός θα είναι είτε Slot-1 είτε Socket-370.
Π.χ. βλέπουμε δύο τέτοιους:
Αν η μητρική μας είναι Slot-1 και ο επεξεργαστής μας Socket-370 (πολύ συχνή περίπτωση) χρειαζόμαστε και έναν σχετικό αντάπτορα:
Ο επεξεργαστής μας φυσικά θα έχει και ένα ανεμιστηράκι επάνω του.
Οριακά θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και επεξεργαστή Socket 479 PentiumM αλλά ενώ καίνε επίσης λίγο και έχουν υπεραρκετή ισχύ παρουσιάζουν τα εξής μειονεκτήματα:
- είναι overkill για τη δουλειά που το θέλουμε -> θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ανετότατα για βαρύτερες χρήσεις
- οι μητρικές αυτές και οι επεξεργαστές είναι γενικά δυσεύρετες και ακριβές
Τέλος κάποιες κατηγορίες επεξεργαστών που δεν μας κάνουν:
- Socket 423 και 478 επεξεργαστές netburst Pentium-4
Δεν μας κάνουν γιατί οριακότατα καλύπτουν από άποψη ισχύος, ενώ παράλληλα καίνε και υπέρμετρα πολύ.
- Socket-A επεξεργαστές Athlon K7
Δεν μας κάνουν γιατί καί είναι πραγματικά overkill με την άφθονη ισχύ που παρέχουν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάλλιστα αλλού, καί καίνε αρκετά - όχι όσο οι Pentium-4 αλλά και πάλι αρκετά.
Υλικά - Μνήμη
Μνήμη χρειαζόμαστε τουλάχιστο 256 MBytes RAM, τύπου SDRAM, διπλής όψης και μονής πυκνότητας, ταχύτητας PC-66 ή PC-100 ή PC-133.
Αν έχουμε και παραπάνω, ακόμα καλύτερα. Βάλτε την μέσα και να είστε σίγουροι ότι θα αξιοποιηθεί. Ειδάλλως, θα μουχλιάσει στο ντουλάπι σας.
Π.χ. ένα DIMM τέτοιας μνήμης:
Υλικά - VGA
Για κάρτα γραφικών μας υπεραρκεί ό,τι παλαιολιθικότερο υπάρχει σε PCI.
Άλλωστε μόνο text mode 80x25 θα παίρνουμε από αυτήν.
Π.χ. μία PCI VGA:
Αλήθεια θυμάστε εκείνη την Diamond Stealth Vision 968 PCI που την πληρώσατε το 1995 80.000 δρχ.;
Ναι εκείνη λέω που όχι μόνο δεν είχε 3D (δεν υπήρχε τότε) αλλά δεν είχε καν video overlay.
Ευκαιρία να τη βγάλετε από την κρύπτη της ναφθαλίνης και να την χρησιμοποιήσετε. Θα αξιοποιηθεί πλήρως.
Υλικά - Οπτικό Drive
Χρειαζόμαστε ένα οπτικό drive IDE.
Είναι κατά πολύ προτιμότερο να είναι DVD-ROM, αν και ένα CD-ROM επίσης θα μας κάνει τη δουλειά μας.
Π.χ. ένα DVD-ROM Drive:
Το οπτικό drive μάς χρειάζεται για:
α. αρχική εγκατάσταση διανομής / λειτουργικού
β. αλλαγή διανομής / λειτουργικού (αργότερα αν τυχόν αλλάξουν οι ανάγκες μας)
γ. περιστασιακό troubleshooting
δ. backup συστήματος (μέσω live-CD)
Το γ είναι ζήτημα αν θα μας χρειαστεί 1-2 φορές το χρόνο, ενώ το δ το κάνουμε όποτε θέλουμε εμείς.
Προσοχή για το δ, δεν μιλάμε για backup των δεδομένων του server - αυτό γίνεται όποτε θέλουμε εμείς χωρίς να τον βγάλουμε off-line. Μιλάμε μόνο για backup του συστήματος του server.
Φυσικά χρειαζόμαστε και το καλώδιο IDE για το drive μας:
Είτε 40άρι (συνήθως για τόσο παλαιές μητρικές με ATA-33) είτε 80-άρι (αν έχει η μητρική ATA-66):
Κάποιοι ίσως αναρωτηθούν εδώ, floppy δεν χρειαζόμαστε;
Η απάντηση είναι όχι.
Ένα μέσο που είναι ο ορισμός της αναξιοπιστίας, και που μοναδική αποστολή έχει να χρησιμεύει για το πρωταρχικό στάδιο εγκατάστασης Windows NT (έκδοση 5.0 έως καί 5.2), δηλαδή ενός λειτουργικού που ποτέ δεν πρόκειται να βάλουμε σε αυτό το μηχανάκι, φυσικά και δεν μας χρειάζεται.
Διαλεγμένα Υλικά
Αφού τελειώσαμε με τα "χαλαρά" υλικά, τώρα θα ασχοληθούμε με αυτά στα οποία πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή μας, για τους λόγους που αναλύσαμε παραπάνω.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι καινούρια, μπορούν να είναι και μεταχειρισμένα. Αλλά θα είναι πολύ καλό να περιλαμβάνουν τα chipset που προτείνονται εδώ, και να είναι σίγουρα καλά συντηρημένα και σε πολύ καλή κατάσταση.
Πάμε να δούμε.
Διαλεγμένα Υλικά - SATA 4-κάναλος PCI Disk Controller
Εδώ επιλέγουμε έναν 4-κάναλο SATA PCI Disk Controller.
Με βάση τα κριτήρια που θέσαμε προηγουμένως, οι λύσεις που υπάρχουν στην αγορά είναι όλες βασισμένες στο SI-3114 της Silicon Image.
Είναι ένα open-spec chipset, απλά αξιόπιστο, που κάνει τη δουλειά του.
Φυσικά μπορεί το σύστημά μας να εκκινήσει από αυτό.
Π.χ. κάποιες σχετικές λύσεις της αγοράς (ενδεικτικό κόστος ?50):
Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και λύση SATA-2 βασισμένη στο επίσης πολύ καλό SATA 300 TX4 της Promise (είναι PCI v2.3) αλλά να έχουμε υπόψη μας ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να λειτουργεί σε τόσο παλιά μητρική με PCI v2.1.
Π.χ. μία τέτοια λύση (ενδεικτικό κόστος ?70):
Τώρα θα έρθετε και θα πείτε κάποιοι γιατί αποφεύγεται η λύση του IDE. Γιατί το SATA δεν έχει τα παρακάτω προβλήματα-περιορισμούς του IDE:
- πολλοί περιορισμοί χωρητικοτήτων σε BIOS
- κακό multitasking και αποκρισιμότητα χωρίς dedicated κανάλι για κάθε συσκευή
- ογκώδη και δύσκαμπτα καλώδια
- απρόβλεπτη συμπεριφορά
- στις παλιές motherboards που συζητάμε συνήθως έχουμε ATA-33 (ούτε καν ATA-66) και για ρόλο file server που θέλουμε, ναι θα παίξει κάποιο ρόλο σε επιδόσεις, αποκρισιμότητα και multitasking
- μή αντοχή στο χρόνο και επεκτασιμότητα -> πρακτικά δεν βγαίνουν πια IDE δίσκοι μεγάλων χωρητικοτήτων
Ενώ με το SATA αίρονται όλοι ανεξαιρέτως οι παραπάνω περιορισμοί-προβλήματα.
Διαλεγμένα Υλικά - Gigabit PCI Ethernet Controller
Εδώ επιλέγουμε έναν Gigabit PCI Ethernet Controller.
Με βάση τα κριτήρια που θέσαμε προηγουμένως, οι λύσεις που υπάρχουν στην αγορά είναι όλες βασισμένες στο r8169 της Realtek.
Είναι chipset, απλά αξιόπιστο, που κάνει τη δουλειά του.
Π.χ. κάποιες σχετικές λύσεις της αγοράς (ενδεικτικό κόστος ?20-30):
Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και λύση βασισμένη στο καλύτερο και ποιοτικότερο Pro-1000 GT της Intel (είναι PCI v2.3) αλλά να έχουμε υπόψη μας ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να λειτουργεί σε τόσο παλιά μητρική με PCI v2.1.
Π.χ. μία τέτοια λύση (ενδεικτικό κόστος ?30):
Τώρα θα έρθετε και θα πείτε κάποιοι γιατί αποφεύγεται η λύση του 100Mbps ethernet. Δεν θα μας κάνει τη δουλειά μας;
Εξαρτάται από το τί απαιτήσεις έχουμε και τί φόρτο θα αναλάβει να σηκώσει ο server.
Πάντως είναι σίγουρο ότι με την υποδομή που φτιάχνουμε για τον server στα "διαλεγμένα" υλικά - ειδικά αν τον βάλουμε πάνω σε UPS - το gigabit ethernet σίγουρα θα δείξει τα "δόντια" του, και με το παραπάνω.
Διαλεγμένα Υλικά - SATA Σκληροί Δίσκοι
Διαλέγουμε με προσοχή τους SATA σκληρούς δίσκους με τους οποίους θα εξοπλίσουμε τον server.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι καινούργιοι, αρκεί να είναι σε καλή κατάσταση και να μην έχουν bad sectors.
Ούτως ή άλλως στο χέρι μας είναι να αερίζονται επαρκώς, μπορούμε δε από τους disk controllers που επιλέξαμε να έχουμε παρακολούθηση S.M.A.R.T. των δίσκων.
Συνιστώνται εντονότατα οι σκληροί δίσκοι της Western Digital γιατί είναι οι μόνοι που από το 2000 και μετά δεν έχουν παρουσιάσει κανένα συμβάν ασυμβατότητας.
Επίσης εάν οι δίσκοι είναι και enterprise-class (5 χρόνια εγγύηση με αυξημένο MTBF) φυσικά κακό δεν κάνει, αλλά δεν είναι κι απαραίτητο.
Π.χ. ένας τυπικός SATA δίσκος:
Φυσικά θα χρειαστούμε και καλώδια δεδομένων SATA:
Προαιρετικά Υλικά - IDE To SATA Adapter
Εδώ βλέπουμε ένα αντάπτορα που συνδέει έναν οποιονδήποτε σκληρό δίσκο IDE σε έναν οποιονδήποτε SATA disk controller, αυτομάτως αίροντας όλα τα προβλήματα του IDE που αναφέρθηκαν πιο πάνω, και αποκτώντας επίσης όλα τα αναμφισβήτητα προτερήματα του SATA.
(ενδεικτικό κόστος ?20)
Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν θέλουμε ή δεν μας συμφέρει να "σκοτώσουμε" τους παλιούς μας δίσκους IDE, με έναν τέτοιο αποφεύγουμε πάρα πολλά προβλήματα.
Συναρμολόγηση
Σκοπός του παρόντος δεν είναι η περιγραφή της συναρμολόγησης ενός PC. Άλλωστε αυτή η περίπτωση ουσιαστικά δεν διαφέρει (σχεδόν) σε τίποτα από ένα τυπικό PC.
Γι' αυτό θα περιγραφεί πολύ συνοπτικά.
Πάμε λοιπόν:
- Αν έχουμε πάρει καινούριο UPS, ευκαιρία να το βάλουμε να κάνει την πρωταρχική απαραίτητη φόρτιση η μπαταρία του (συνήθως 8 ώρες).
- Γειώνουμε τα χέρια μας (π.χ. σε ένα σώμα καλοριφέρ).
- Συγκεντρώνουμε όλα τα υλικά μας (εξαρτήματα) και τα εργαλεία μας (κατσαβίδια).
- Όσα εξαρτήματά μας είναι παλιά, τα φυσάμε γερά είτε με σπρέι πεπιεσμένου αέρα, είτε με ανάστροφη ηλεκτρική σκούπα, είτε ακόμα και με πιστολάκι για τα μαλλιά. Αλλά πρώτα οπωσδήποτε φοράμε πραγματικό αναπνευστήρα για να μην καταλήξουμε στην εντατική με άσθμα από την μπίχλα και την πλέμπα πολλών χρόνων.
- Ανοίγουμε το κουτί μας και αφαιρούμε τα 2 πλαϊνά του σκεπάσματα.
- Βγάζουμε από μέσα ό,τι τυχόν συμπαρομαρτούντα μπορεί να έχει (βίδες, στηρίγματα, πλαισιάκια κλπ.).
- Παίρνουμε τη μητρική και κοιτάμε αν έχει πίσω κάλυμμα υποδοχών για το κουτί.
- Αν υπάρχει τέτοιο κάλυμμα, βγάζουμε αυτό του κουτιού και βάζουμε αυτό της μητρικής.
- Αν δεν υπάρχει, ανοίγουμε στο κουτί μόνο τις υποδοχές από πίσω που έχει καί η μητρική.
- Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο της μητρικής μας για το πώς κατανέμονται τα κανάλια IRQ στα PCI / AGP slots. Αποφασίζουμε να τοποθετήσουμε τις κάρτες μας με τέτοιο τρόπο στα διάφορα slots ώστε η καθεμιά να έχει το ολόδικό της προσωπικό IRQ κανάλι. Πρώτα πάνω-πάνω θα βάλουμε την VGA. Αν έχουμε πάνω από έναν disk controller να ξέρουμε ότι θα πρέπει να τους βάλουμε από πάνω προς τα κάτω με τη σειρά που θέλουμε να τους βλέπει το σύστημα. Προφανώς το σύστημα θα εκκινεί από τον πάνω-πάνω disk controller. Βρίσκουμε λοιπόν τα slots που θέλουμε και τα σημειώνουμε σε ένα χαρτάκι.
- Πάμε πάλι στο κουτί, και ανοίγουμε (με βάση το χαρτάκι μας) μόνο τα slots που θα χρησιμοποιηθούν.
- Βάζουμε τη μητρική προσεκτικά στη θέση που τελικά θα βιδωθεί. Κοιτάμε ποιές οπές για βίδες στην επιφάνειά της (ή στηρίγματα) αντιστοιχούν ακριβώς σε αντίστοιχες οπές για βίδες ή στηρίγματα ακριβώς από κάτω. Βγάζουμε τη μητρική.
- Βιδώνουμε τις βιδοκοχλιώσεις στο κουτί ή βάζουμε τα στηρίγματα στο κουτί, σε ΟΛΑ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τα σημεία που συμπίπτουν με αυτά της μητρικής. Δεν τσιγκουνευόμαστε / βαριόμαστε σε κανένα σημείο στήριξης της μητρικής διότι έτσι αποφεύγουμε δομική φθορά (λόγω κάμψης) αλλά και ηλεκτρική φθορά (λόγω αγώγιμης επαφής με το κουτί).
- Αφού βάλαμε σωστά όλη τη "θεμελίωση", βάζουμε τη μητρική στη θέση της, προσεκτικά ώστε να βγαίνουν σωστά οι έξοδοι από πίσω, και τη βιδώνουμε με τις βίδες σε ΟΛΑ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τα σημεία που ταιριάζουν, ΠΑΝΤΟΥ με τις μονωτικές ΡΟΔΕΛΙΤΣΕΣ οπωσδήποτε. Θα πρέπει λοιπόν τώρα να έχουμε καταλήξει με μία στιβαρή, "αντισεισμική" μητρική.
-Βάζουμε το τροφοδοτικό στη θέση του και το βιδώνουμε με ΟΛΕΣ τις βίδες που ταιριάζουν.
- Συναρμολογούμε τον επεξεργαστή. Αν έχουμε αντάπτορα Slot-1 To Socket-370, ανεβάζουμε τον μοχλό του Socket, βάζουμε προσεκτικά-απαλά εκεί πάνω τον επεξεργαστή, με την "φαγωμένη" του γωνία στην "σεσημασμένη" γωνία του Socket, και τον αφήνουμε απλά να "πέσει" στη θέση του. Όταν βεβαιωθούμε ότι πατά σωστά, ισορροπημένα και πλήρως, προσεκτικά κατεβάζουμε το μοχλό του Socket.
- Μετά προσεκτικά βάζουμε το ανεμιστηράκι του επάνω, κοιτώντας να πατά ισορροπημένα και παντού. Το ασφαλίζουμε προσεκτικά με το έλασμα. Σε κάθε περίπτωση προσέχουμε να μην συνθλίψουμε με υπέρμετρη πίεση το core του επεξεργαστή.
- Τώρα είτε έχουμε τα προηγούμενα, είτε απλό Slot-1 επεξεργαστή, πάμε στο Slot-1 και "κατεβάζουμε" τις δύο πλαστικές "ασφάλειες" που έχει εκατέρωθεν. Τον τοποθετούμε προσεκτικά και κατακόρυφα, και αφού βεβαιωθούμε ότι πατά παντού, πλήρως και ισορροπημένα, ανεβάζουμε πάλι τις δύο ασφάλειες.
- Αν έχουμε μητρική Socket-370 ακριβώς τη δουλειά που κάναμε πριν πάνω στον αντάπτορα την κάνουμε τώρα πάνω στη μητρική.
- Τοποθετούμε το βύσμα τροφοδοσίας του ανεμιστηρακίου του επεξεργαστή, στο αντίστοιχο βύσμα της μητρικής για να παίρνει ρεύμα.
- Τοποθετούμε το βύσμα τροφοδοσίας της μητρικής από το τροφοδοτικό, προσεκτικά στη θέση του. Μπαίνει μόνο με μία φορά, ούτως ή άλλως.
- Τοποθετούμε μία-μία τις μνήμες στις θέσεις τους. Ανοίγουμε τα πλαϊνά "ποδαράκια" και προσέχουμε να τις "κατεβάσουμε" τελείως ισορροπημένα και κατακόρυφα στη θέση τους. Εξασκούμε κάποια πίεση, όχι υπέρμετρη αλλά με μέτρο, και σίγουρα κατακόρυφη και επ' ουδενί εγκάρσια για να μη μας σπάσουν. Όταν η μνήμη έχει καθίσει καλά, τότε θα έχει "ανεβάσει" από μόνη της και τα δυο της ποδαράκια. Όταν σιγουρευτούμε ότι μπήκε και κάθισε καλά, την ασφαλίζουμε με τα ποδαράκια. Προσοχή, αν χρειάζονται πολύ πίεση για να ασφαλίσουν, σημαίνει ότι η μνήμη δεν έχει κάτσει καλά, και το μόνο που θα καταφέρουμε αν συνεχίσουμε να πιέζουμε θα είναι να μας μείνει στο χέρι. Την βγάζουμε και την ξαναβάζουμε προσεκτικότερα αυτή τη φορά.
- Τοποθετούμε τις περιφερειακές συσκευές μας πάντα από μπροστά και τις βιδώνουμε με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Πάνω-πάνω βάζουμε το οπτικό μας drive και προσέχουμε να βγαίνει σωστά έξω η πρόσοψη.
- Αν θα βάλουμε δίσκους σε θέσεις 5.25, πρώτα τους βιδώνουμε στα πλαισιάκια τους, πάντα με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Επίσης αν οι δίσκοι είναι SATA-2 και ο disk controller απλός SATA-1, φροντίζουμε να θέσουμε από πίσω τους στη σωστή θέση το σχετικό τζαμπεράκι για λειτουργία σε κατάσταση SATA-1. Κατόπιν τους βιδώνουμε (ή τα πλαισιάκια) στην πραγματική τους θέση, πάλι με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Σε 3.5άρες θέσεις, καλό είναι να έχουν μία κενή θέση από πάνω και από κάτω για να παίρνουν αέρα. Σε 5.25άρες θέσεις, αυτό δεν είναι απαραίτητο γιατί έχουν ήδη αρκετό κενό χώρο γύρω τους. Τέλος, για δική μας οργάνωση, να βάλουμε τους δίσκους με τη σειρά που θα είναι και στα κανάλια του disk controller, ξεκινώντας είτε από πάνω είτε από κάτω.
- Τοποθετούμε τις κάρτες συμβουλευόμενοι το χαρτί μας για το σε ποιά slots θα μπουν, από πάνω προς τα κάτω. Πάλι στις κάρτες προσέχουμε όπως και στις μνήμες, για πίεση με μέτρο, ισορροπημένη, και όχι εγκάρσια. Όταν μπουν σωστά, θα το καταλάβουμε γιατί θα έχουν "πατήσει" στιβαρά και "γερά". Όταν αυτό γίνει, βιδώνουμε τις βιδίτσες τους από πίσω.
- Σε μητρικές Slot-1 πιθανόν να υπάρχει καλώδιο με εξωτερικό αισθητήρα θερμοκρασίας που βυσματώνει στη μητρική. Το βάζουμε στη θέση του, και χώνουμε το "ευαίσθητο" άκρο του αισθητήρα βαθιά μέσα, ακριβώς στο πλάι της επαφής CPU core και ανεμιστηρακίου.
- Συμβουλευόμενοι το εγχειρίδιο της μητρικής, συνδέουμε μόνο τα απολύτως απαραίτητα του κουτιού, πάνω σε αυτήν. Συνδέουμε δηλαδή, Power-On διακόπτη, Reset διακόπτη, Power-On LED και Speaker. Το Speaker μπορεί να είναι εκνευριστικό, αλλά βοηθά σε τηλε-επιβεβαίωση σωστής συμπεριφοράς (π.χ. μπιπ σωστού post σε κάθε εκκίνηση ή restart) αυτού του σχετικά απρόσιτου, "μακρινού" μηχανακίου.
- Συνδέουμε καλώδια δεδομένων IDE. Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο της μητρικής μας. Πρώτα το οπτικό drive στο IDE-1 κανάλι. Αν είναι 40άρι καλώδιο, η φορά (μπρος-πίσω) δεν παίζει ρόλο, και η κόκκινη πλευρά θα πρέπει να μπει στο "σημαδεμένο 1". Αν είναι 80άρι, τότε το άκρο με το μπλε πλαστικό πρέπει να πάει οπωσδήποτε στη μητρική. Γενικά για τις φορές, θα μας καθοδηγεί και το πλαστικό εξόγκωμα που έχουν τα IDE βύσματα.
- Συνδέουμε καλώδια δεδομένων SATA. Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο του (των) disk controller(s) μας. Βάζουμε τον κάθε δίσκο - ξεκινώντας από τον πρώτο για να μην κάνουμε λάθος - στο κανάλι του. Προσέχουμε να μην τσακίζουν πολύ τα καλώδια SATA.
- Τροφοδοτούμε με ρεύμα τα περιφερειακά. Πρώτα το οπτικό drive. Στους δίσκους SATA που έχουν διπλή υποδοχή τροφοδοσίας, καί "παλιά-κλασική" καί SATA, βάζουμε μία από τις δύο, όποια μας βολεύει. ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ. Πιθανόν να χρειαστούμε αντάπτορες τροφοδοσίας από κλασικό βύσμα σε SATA.
- Φροντίζουμε τα περιφερειακά να είναι όσο το δυνατό ισόποσα μοιρασμένα στα κανάλια του τροφοδοτικού. Πιθανόν να χρειαστούμε και σπλιτεράκια ρεύματος.
- Επιθεωρούμε προσεκτικά μία-προς-μία για τελευταία φορά όλες τις συνδέσεις.
- Συνδέουμε στο μηχανάκι μας ένα ενσύρματο πληκτρολόγιο PS/2, μία οθόνη, και ένα καλώδιο gigabit ethernet UTP cat5e. Το άλλο άκρο το βάζουμε στην πρίζα δικτύου μας ή στο ethernet switch μας.
- Συνδέουμε το PC στο ρεύμα και ανοίγουμε το διακόπτη του τροφοδοτικού.
Πιθανά προβλήματα
Είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε το μηχανάκι μας.
Πατάμε τον κεντρικό του διακόπτη.
Θα πρέπει να δούμε κατά σειρά, να γίνεται σωστά το post με αναφορά του μοντέλου της μητρικής, της έκδοσης του BIOS, αναφορά της μνήμης και της CPU κλπ. Ηχητικό ενδεικτικό ότι έγινε σωστά το post, είναι ένα σύντομο κοφτό μπιπ.
Αν ακούσουμε ένα ή περισσότερα μπιπ ή/καί δεν δούμε εικόνα, τότε κάποια κάρτα ή μνήμη δεν έχει καθήσει καλά. Το ίδιο θα συμβαίνει και αν δεν αναφερθεί ολόκληρη η μνήμη.
Κλείνουμε υπολογιστή και διακόπτη τροφοδοτικού, βγάζουμε το ρεύμα.
Πατάμε προσεκτικά όλες τις κάρτες στη θέση τους.
Στις μνήμες ειδικά, πολλές είναι "παλαιάς κοπής" και θέλουν "αλλαγή" slot για να "κάτσουν" σωστά.
Ανοίγουμε λοιπόν ξανά και επαναλαμβάνουμε μέχρι να έχουμε ένα σωστό post με σωστή αναφορά σε όλα, πλην του επεξεργαστή.
Λέω πλην του επεξεργαστή, γιατί είναι πολύ πιθανό ο επεξεργαστής μας να μην υποστηρίζεται "στα χαρτιά" από τη μητρική μας αλλά στην πράξη να υποστηρίζεται. Σε τέτοια περίπτωση, με μία ρύθμιση για μια φορά από το BIOS θα είμαστε εντάξει.
Ρύθμιση BIOS
Τώρα πατάμε Delete για να ρυθμίσουμε μια φορά για πάντα το BIOS:
Ορίζουμε:
- Floppy Drive -> None (δεν έχουμε floppy)
- Halt on Errors -> None (δεν θα έχει πληκτρολόγιο το μηχανάκι)
- Φτιάχνουμε ώρα και ημερομηνία -> τοπική ώρα
- Boot Sequence -> SCSI -> C: -> A: (θα ξεκινά από τον πρώτο PCI disk controller που βρίσκει)
- Processor Serial Number -> Disabled
Τα υπόλοιπα γενικά τα αφήνουμε στο Auto.
Τέλος, αν ο επεξεργαστής μας δεν υποστηρίζεται "στα χαρτιά" από τη μητρική μας αλλά στην πράξη υποστηρίζεται - κάτι τέτοιο θα το καταλάβουμε αν το post γίνει σωστά αλλά αναφερθεί λάθος συχνότητα επεξεργαστή (συνήθως μικρότερη) - αυτό συμβαίνει γιατί απλά δεν υπάρχει στη database του BIOS (είναι πιο καινούργιος).
Η αντιμετώπισή του είναι απλή.
Θα πάμε στο Soft-Menu του BIOS και θα ορίσουμε με προσοχή, συμβουλευόμενοι τα τεχνικά χαρακτηριστικά του επεξεργαστή μας:
- την ταχύτητα του bus -> συνήθως 66 ή 100 ή 133
- τον διαιρέτη AGP -> θα φροντίσουμε να είναι τέτοιος ώστε να του δίνει ταχύτητα 66
- τον διαιρέτη PCI -> θα φροντίσουμε να είναι τέτοιος ώστε να του δίνει ταχύτητα 33
- τον πολλαπλασιαστή (multiplier) του επεξεργαστή -> αν δεν υπάρχει διαθέσιμος (συνήθως υπάρχει διαθέσιμος μικρότερος από αυτόν που θέλουμε) δεν έχουμε πρόβλημα. Ορίζουμε εμείς τον μεγαλύτερο διαθέσιμο, και επειδή όλοι οι επεξεργαστές εκείνης της εποχής είχαν κλειδωμένο πολλαπλασιαστή, θα πάρει ο επεξεργαστής κανονικά τον εσωτερικό δικό του, αυτόν που έχει από τη μάνα του, και θα δουλέψει κανονικά στην πλήρη του ταχύτητα.
Προσοχή, τις τάσεις δεν τις πειράζουμε ποτέ και τις αφήνουμε στα Auto.
Πατάμε Save & Exit.
Τελική εκκίνηση
Τώρα στην εκκίνηση, θα πρέπει, αφού αναφερθούν σωστά όλα όσα είπαμε παραπάνω, να αναφερθεί σωστά καί η συχνότητα του επεξεργαστή, αλλά και από τον (τους) SATA disk controller(s) μας όλοι οι συνδεμένοι δίσκοι μας, στα σωστά κανάλια τους, με τις σωστές και πλήρεις χωρητικότητές τους, και με τις ονομασίες τους.
Είμαστε έτοιμοι τώρα να εγκαταστήσουμε το UNIX λειτουργικό που θέλουμε.
Τελική τοποθέτηση
Αφού εγκαταστήσουμε το UNIX μας, και σιγουρευτούμε ότι ο ssh server του λειτουργεί καλά και δέχεται επιτυχώς κλήσεις από LAN clients, μπορούμε να τον κλείσουμε και να τον τοποθετήσουμε στη μόνιμη θέση του.
Ποτέ πια ξανά δεν θα χρειαστούμε οθόνη και πληκτρολόγιο για να τον ελέγξουμε.
Ένα παράδειγμα
Ας δούμε καί ένα πραγματικό παράδειγμα, με πολλές φωτογραφίες και σύντομη περιγραφή.
Μία γενική άποψη, όχι στο φυσικό του περιβάλλον.
Το μικρούλι UPS, όχι στο φυσικό του περιβάλλον.
Το τροφοδοτικό, και το ανεμιστήρι του επεξεργαστή. Το μαύρο καλώδιο που φαίνεται να "μπαίνει" στον επεξεργαστή, είναι ο εξωτερικός αισθητήρας θερμοκρασίας για την Slot-1 μητρική.
Εδώ είναι μία καλή και λεπτομερής άποψη του εσωτερικού. Διακρίνεται ο επεξεργαστής με τους 2 αντάπτορές του και το ανεμιστηράκι του, η RAM, τρεις από τους δίσκους, καθώς και τρεις από τις κάρτες.
Η κάρτα γραφικών είναι βέβαια overkill για αυτή τη χρήση, αλλά αυτή ήταν μόνο διαθέσιμη.
Πρώτο quiz -> ποιά είναι;
Οι δύο κάρτες που φαίνονται από κάτω είναι οι δύο 4-κάναλοι SATA disk controllers (ο 2ος δεν έχει ακόμα "απασχοληθεί" με δίσκους).
Δεύτερο quiz -> ποιά είναι η μητρική;
Εδώ φαίνονται οι τέσσερις κάρτες του μηχανακίου, με τις τρεις από αυτές επαρκώς σύγχρονες για την αποστολή του.
Από επάνω προς τα κάτω, η overkill VGA, οι δύο 4-κάναλοι SATA disk controllers, και κάτω-κάτω ο gigabit ethernet controller.
Όλα τα drives του συστήματος.
Ακόμα και αν γεμίσει με οκτώ δίσκους, πάλι θα αερίζονται αρκετά καλά αφού είναι σε 5.25 θέσεις.
Άλλη μια γενική εικόνα του εσωτερικού.
Στο φυσικό του περιβάλλον σε λειτουργία, από την πίσω πλευρά.
Διακρίνονται τα μοναδικά καλώδια που δέχεται -> ρεύμα και δίκτυο.
Το τρίτο μικρό μαύρο καλώδιο πάει στην USB για να ανταλάσσονται δεδομένα με το UPS.
Στο φυσικό του περιβάλλον σε λειτουργία.
Φυσικά πατά σε πολύ γερή υποδομή.
Αν του ζητήσουμε αναφορά -> ΑΒΕ:
Και:
Βιβλιογραφία
adslgr.com
Αντί να πληρώσετε για έτοιμες NAS λύσεις, μπορείτε με υποπολλαπλάσιο κόστος να φτιάξετε έναν SOHO file server για πολλές χρήσεις.
Θα αξιοποιήσετε πλήρως παλιό αλλά καλό εξοπλισμό (6ετίας και 8ετίας), και θα έχετε πολύ πιο αυξημένες επιλογές, έλεγχο και επεκτασιμότητα σε σχέση με έτοιμες λύσεις NAS.
Και στην πορεία, θα μάθετε και κάποια χρήσιμα πράγματα.
Ας δούμε πώς.
Στόχος
Ο τελικός μας στόχος είναι ένας υπολογιστής που:
- θα έχει έναν ή περισσότερους δίσκους (π.χ. μέχρι και οκτώ είναι ρεαλιστικό)
- θα δέχεται μόνο ρεύμα και δίκτυο ethernet
- θα λειτουργεί 24/7/365
- θα τρέχει κάποιο UNIX λειτουργικό σύστημα -> Linux ή FreeBSD
- δεν θα έχει desktop
- θα μοιράζει στο δίκτυο directories μέσω nfs, samba και cifs
- θα τρέχει εφαρμογές με standard web interfaces ελεγχόμενες από οποιονδήποτε web browser
- θα ελέγχεται από εμάς πολύ εύκολα και αποδοτικά μέσω των παρακάτω εργαλείων:
----> ssh / PuTTY
----> Midnight Commander
----> web interface εφαρμογών
- ως file server φυσικά μπορεί να μοιράσει ο,τιδήποτε:
----> κανονισμούς - προδιαγραφές - πρότυπα - papers κλπ.
----> κοινά απαραίτητα αρχεία (π.χ κοινός κώδικας)
----> κανονικά και τοπικά repositories για διανομές Linux ή/καί FreeBSD
----> μουσική
----> βίντεο κλιπ
----> εικόνες
κλπ.
- θα μπορεί να παίξει και επιπλέον ρόλους πέραν του file server
----> χώρος για backup
----> mail server (POP3 και SMTP)
----> FTP server (π.χ. vsftp)
κλπ.
- θα μπορεί να παίξει και επιπλέον ρόλους πέραν του file server, πολύ εύκολα ελεγχόμενος μέσω web interface
----> http & ftp download manager (mldonkey)
----> eMule client (aMule)
----> torrent client
κλπ.
- θα καταναλώνει το πολύ 100-120W (π.χ. με 4 δίσκους), όσο δηλαδή μία λάμπα πυράκτωσης
Τί δεν θα μπορεί να κάνει:
Δεν θα μπορεί να λειτουργήσει ως Home Theater PC (HTPC) γιατί εκεί χρειαζόμαστε περισσότερη ισχύ, και συνεπώς και κάποια νεότερα εξαρτήματα.
Το άρθρο αυτό θα καλύψει μόνο τη hardware πλευρά του εγχειρήματος.
Για τη software πλευρά υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία.
Επιλογή τοποθεσίας
Καταρχήν, ας πάμε να δούμε με ποιά κριτήρια θα πρέπει να επιλέξουμε το πού θα τον τοποθετήσουμε:
Κριτήρια υποδομής:
Το μέρος που θα επιλέξουμε θα πρέπει να έχει - ή να φροντίσουμε εμείς να έχει:
- μία πρίζα ρεύματος σούκο - ή μία μπαλαντέζα με θηλυκό σούκο στην άκρη, αλλά με αρκετά παχύ-ποιοτικό καλώδιο
- μία πρίζα δικτύου ethernet - ή ένα καλώδιο gigabit ethernet cat UTP5e με αρσενικό straight βύσμα στην άκρη του, κατά προτίμηση "ολόσωμο" και όχι "τριχοειδές"
Κριτήρια περιβάλλοντος:
Το μέρος που θα επιλέξουμε θα πρέπει να είναι:
- σκιερό
- δροσερό
- αεριζόμενο
- προσβάσιμο
- κατά προτίμηση άχρηστο
Λέγοντας "άχρηστο" εννοούμε χώρους που πληρούν τα πρώτα τέσσερα κριτήρια αλλά είτε επειδή είναι π.χ. σκοτεινά, είτε επειδή ο χώρος είναι πολύ μικρός, είτε επειδή έχει "άβολη" αναλογία διαστάσεων, ή επειδή είναι δυσπρόσιτος (π.χ. ψηλά), ο χώρος αυτός είναι πρακτικά άχρηστος.
Τέτοιοι χώροι μπορεί να υπάρχουν σε κάποιο πατάρι, σοφίτα, υπόγειο, κουβούκλιο σε ταράτσα (να μην βρέχεται όμως), χολ, αποθήκη κλπ.
Απαραίτητα Υλικά
Ας δούμε ποιά θα πρέπει να είναι τα βασικά μας κριτήρια για την επιλογή των υλικών:
α. Αξιοπιστία
Μέσα από τον υπολογιστή αυτό, θα διακινούνται τα δεδομένα μας, με τα οποία δεν παίζουμε. Άρα λοιπόν, να θυμόμαστε ότι σε μερικά πράγματα ό,τι πληρώνουμε παίρνουμε, και επομένως ενώ για κάποια υποσυστήματα μπορούμε να έχουμε πολύ ευρύ πεδίο επιλογών, για κάποια άλλα δεν θα πρέπει να τσιγκουνευτούμε και να πάρουμε κάτι αξιόπιστο, έστω κι αν είναι λιγάκι ακριβότερο. Τα λίγα παραπάνω λεφτά του, θα μας τα δώσει και με το παραπάνω στα πολλά χρόνια που θα μας υπηρετήσει αξιόπιστα, σταθερά και πιστά.
β. Ταχύτητα - Αποκρισιμότητα - Παραγωγικότητα
Σε κάποια υποσυστήματα μπορούμε να είμαστε πιο "χαλαροί" στην επιλογή, σε κάποια άλλα όμως που έχουν αμεσότατο αντίκτυπο στην ταχύτητα - αποκρισιμότητα του server, και συνεπώς και στην παραγωγικότητά μας, θα πρέπει να τα διαλέξουμε προσεκτικότερα.
γ. Αντοχή στο χρόνο -> Επεκτασιμότητα
Φτιάχνουμε κάτι για να εξυπηρετήσει τις τωρινές ανάγκες μας αλλά και τις μελλοντικές για κάποια χρόνια, με πρακτικά μηδενικό overhead κόστους.
δ. Κατανάλωση
Ο λόγος που επιλέγουμε παλαιά υποσυστήματα - όπου δεν θα κάνουν διαφορά τα καινούργια και όπου δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω - είναι πέραν της αξιοποίησης παλαιού ήδη υπάρχοντος εξοπλισμού, και το γεγονός ότι το όλο εγχείρημα έτσι θα έχει και πολύ μειωμένη κατανάλωση ρεύματος και πρακτικά ανύπαρκτες ανάγκες για ψύξη.
Άρα λοιπόν με βάση τα παραπάνω κριτήρια, τα παρακάτω εξαρτήματα τα παίρνουμε καινούργια, σύγχρονα και προηγμένα, και φυσικά αξιόπιστα -> δεν τσιγκουνευόμαστε σε αυτά:
- disk controller(s)
----> να υποστηρίζεται εγγυημένα και με τη βούλα από πολλά λειτουργικά συστήματα (Windows NT, Linux, FreeBSD) και σε πολλές αρχιτεκτονικές (amd64, x86)
----> καλό είναι να είναι SATA και 4-κάναλος
- ethernet controller
----> να υποστηρίζεται εγγυημένα και με τη βούλα από πολλά λειτουργικά συστήματα (Windows NT, Linux, FreeBSD) και σε πολλές αρχιτεκτονικές (amd64, x86)
----> καλό είναι να είναι gigabit
Στα υπόλοιπα μπορούμε να είμαστε λίγο πιο "χαλαροί", χωρίς ωστόσο να ξεχνάμε ότι ένα κουτί "ευάερον, ευήλιον" και "ανατολικομεσημβρινό" δεν κάνει καθόλου κακό, ενώ και το τροφοδοτικό δεν θα πρέπει να είναι καί της πυρκαγιάς.
Ας δούμε τώρα ένα-ένα τα υλικά που θα επιλέξουμε ανά κατηγορία με πρώτα αυτά όπου μπορούμε να είμαστε και κάπως "χαλαροί" στην επιλογή μας, και να χρησιμοποιήσουμε παλαιά - μεταχειρισμένα από το ντουλάπι μας.
Υλικά - Κουτί
Οποιοδήποτε κουτί ATX μας κάνει.
Στα συν όμως του κουτιού αυτού θα είναι:
α. να είναι τουλάχιστον midi σε ύψος (και όχι mini)
β. να έχει αρκετό βάθος
γ. να έχει πολλές θέσεις 5.25 και ακόμα και καθόλου 3.5
Τα α και β βοηθούν την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα, αλλά και εμάς για να εργαζόμαστε ευκολότερα.
Τα α,β και γ βοηθούν στην καλύτερη παθητική ψύξη των δίσκων.
Π.χ. βλέπουμε εδώ όψεις από ένα τέτοιο κουτί:
Επίσης πιθανόν να χρειαστούμε και μεταλλικά πλαισιάκια για προσαρμογή των δίσκων 3.5 στις θέσεις 5.25:
Πιθανόν αυτά να τα έχει μέσα και το κουτί μας, αλλιώς μπορούμε εύκολα να τα βρούμε, και το κόστος τους δεν είναι υψηλό -> γύρω στα ?2 το ζεύγος.
Και φυσικά βίδες και στηρίγματα:
Που όμως λογικά θα τα έχει μέσα το κουτί μας.
Υλικά - Τροφοδοσία
Ένα οποιοδήποτε τροφοδοτικό ATX μας κάνει.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι κορυφή από άποψη ποιότητας, αλλά να μην είναι και του καψίματος.
250W άντε το πολύ 350W θα είναι υπεραρκετά για το ρόλο του μηχανακίου αυτού. Άλλωστε ένας δίσκος το πολύ να ζητήσει 30W, και ένα τέτοιο μηχανάκι με 4 δίσκους επάνω του, δεν ζητά πάνω από 130-140W το πολύ.
Π.χ. ένα ATX τροφοδοτικό:
Καλό είναι το τροφοδοτικό μας να έχει από πίσω καί διακόπτη.
Αν το τροφοδοτικό μας είναι σχετικά παλιό, θα χρειαστούμε και αντάπτορες τροφοδοσίας από κλασικό βύσμα σε SATA για τους δίσκους μας.
Επίσης πιθανόν να χρειαστούμε και σπλιτεράκια τροφοδοσίας.
Τέλος χρειαζόμαστε οπωσδήποτε και καλή προστασία ρεύματος από τη ΔΕΗ.
Αυτή μπορεί να έχει δύο πιθανές μορφές:
Είτε ένα Voltage Regulator:
Είτε ένα μικρό UPS:
Για τα Voltage Regulators είναι τόσο μικρή η διαφορά τιμής (κάτω από ?5) που δεν συμφέρει να πάρουμε παρά το μεγάλο μοντέλο.
Για το UPS, ένα μικρούλι των 500VA (300W) υπερακεί για αυτό το μηχανάκι.
Φυσικά αν υπάρχουν ήδη τα παραπάνω εργαλεία με απόθεμα ισχύος, και μας βολεύει η τοποθεσία τους χωροταξικά, μπορούμε να κοτσάρουμε το μηχανάκι μας σε ένα ήδη υπάρχον.
Η διαφορά μεταξύ Voltage Regulator και UPS έγκειται στο ότι, ενώ καί τα 2 μας προστατεύουν πολύ καλά από τη ΔΕΗ και το ρεύμα της, με το UPS έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε πολύ πιο προηγμένα, σύγχρονα, γρήγορα, και οικονομικά filesystems (π.χ. xfs, jfs κλπ.) από το συγκριτικά πολύ αργό και πολύ σπάταλο ext3. Ειδικά σε gigabit ethernet, τα xfs, jfs "δείχνουν τα δόντια τους".
Σε κάθε περίπτωση όμως, επ' ουδενί μη θεωρήσετε την προστασία από τη ΔΕΗ, θέμα τετριμμένο και ανάξιο λόγου.
Υποτίθεται ότι διαβάζετε το παρόν ώστε να φτιάξετε κάτι καλό με ανώτατο συνολικό κόστος γύρω στα ?150 (μαζί με τα παλαιά-μεταχειρισμένα). Εάν η ΔΕΗ σας κάψει τα παλιά σας ήδη υπάρχοντα εξαρτήματα (και τα καινούρια), για τα αντικαταστήσετε όλα θα πρέπει να δώσετε τουλάχιστο ?600 - και χωρίς να υπολογίζουμε τυχόν καμμένους δίσκους, και φυσικά κατεστραμμένα δεδομένα.
Υλικά - Μητρική
Μία οποιαδήποτε μητρική για Pentium-II ή Pentium-III - ή για τους αντίστοιχους Celeron - μας είναι ό,τι πρέπει.
Η μητρική αυτή θα είναι είτε Slot-1 είτε Socket-370.
Π.χ. βλέπουμε μία τυπική περίπτωση από αυτές:
Χρειαζόμαστε πάνω στη μητρική τουλάχιστο:
- 1 κανάλι IDE ATA-33
- 3 PCI slots v2.1
- 2 SDRAM slots (να παίρνουν τουλάχιστο 128άρες μνήμες)
- 2 θύρες USB 1.1
Επίσης η μητρική θα πρέπει να έχει τουλάχιστο PCI bus v2.1 ή νεότερο.
Πολύ καλές λύσεις θεωρούνται αυτές με τα chipset 440BX (άντε και τα LX, ZX) της Intel.
Επίσης λύσεις με τα 810-850 chipset της Intel ή και της VIA με τα Apollo, αν και δεν είναι υπόδειγμα αξιοπιστίας και σταθερότητας, ίσως να μας κάνουν.
Οριακά θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και μητρική Socket 479 για PentiumM αλλά ενώ καίνε επίσης λίγο και έχουν υπεραρκετή ισχύ παρουσιάζουν τα εξής μειονεκτήματα:
- είναι overkill για τη δουλειά που το θέλουμε -> θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ανετότατα για βαρύτερες χρήσεις
- οι μητρικές αυτές και οι επεξεργαστές είναι γενικά δυσεύρετες και ακριβές
Τέλος κάποιες κατηγορίες μητρικών που δεν μας κάνουν:
- Socket 423 και 478 (επεξεργαστές netburst Pentium-4)
Δεν μας κάνουν γιατί οριακότατα καλύπτουν από άποψη ισχύος, ενώ παράλληλα καίνε και υπέρμετρα πολύ.
- Socket-A (επεξεργαστές Athlon K7)
Δεν μας κάνουν γιατί καί είναι πραγματικά overkill με την άφθονη ισχύ που παρέχουν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάλλιστα αλλού, καί καίνε αρκετά - όχι όσο οι Pentium-4 αλλά και πάλι αρκετά.
Υλικά - Επεξεργαστής
Ένας οποιοσδήποτε επεξεργαστής Pentium-II ή Pentium-III - ή αντίστοιχος Celeron - είναι ό,τι πρέπει.
Αν είναι Celeron κλάσης Pentium-II (Descutes) καλό θα είναι να είναι μοντέλο που έχει έστω και λίγη L2 cache (Mendocino) π.χ. 300A.
Ο επεξεργαστής αυτός θα είναι είτε Slot-1 είτε Socket-370.
Π.χ. βλέπουμε δύο τέτοιους:
Αν η μητρική μας είναι Slot-1 και ο επεξεργαστής μας Socket-370 (πολύ συχνή περίπτωση) χρειαζόμαστε και έναν σχετικό αντάπτορα:
Ο επεξεργαστής μας φυσικά θα έχει και ένα ανεμιστηράκι επάνω του.
Οριακά θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και επεξεργαστή Socket 479 PentiumM αλλά ενώ καίνε επίσης λίγο και έχουν υπεραρκετή ισχύ παρουσιάζουν τα εξής μειονεκτήματα:
- είναι overkill για τη δουλειά που το θέλουμε -> θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ανετότατα για βαρύτερες χρήσεις
- οι μητρικές αυτές και οι επεξεργαστές είναι γενικά δυσεύρετες και ακριβές
Τέλος κάποιες κατηγορίες επεξεργαστών που δεν μας κάνουν:
- Socket 423 και 478 επεξεργαστές netburst Pentium-4
Δεν μας κάνουν γιατί οριακότατα καλύπτουν από άποψη ισχύος, ενώ παράλληλα καίνε και υπέρμετρα πολύ.
- Socket-A επεξεργαστές Athlon K7
Δεν μας κάνουν γιατί καί είναι πραγματικά overkill με την άφθονη ισχύ που παρέχουν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάλλιστα αλλού, καί καίνε αρκετά - όχι όσο οι Pentium-4 αλλά και πάλι αρκετά.
Υλικά - Μνήμη
Μνήμη χρειαζόμαστε τουλάχιστο 256 MBytes RAM, τύπου SDRAM, διπλής όψης και μονής πυκνότητας, ταχύτητας PC-66 ή PC-100 ή PC-133.
Αν έχουμε και παραπάνω, ακόμα καλύτερα. Βάλτε την μέσα και να είστε σίγουροι ότι θα αξιοποιηθεί. Ειδάλλως, θα μουχλιάσει στο ντουλάπι σας.
Π.χ. ένα DIMM τέτοιας μνήμης:
Υλικά - VGA
Για κάρτα γραφικών μας υπεραρκεί ό,τι παλαιολιθικότερο υπάρχει σε PCI.
Άλλωστε μόνο text mode 80x25 θα παίρνουμε από αυτήν.
Π.χ. μία PCI VGA:
Αλήθεια θυμάστε εκείνη την Diamond Stealth Vision 968 PCI που την πληρώσατε το 1995 80.000 δρχ.;
Ναι εκείνη λέω που όχι μόνο δεν είχε 3D (δεν υπήρχε τότε) αλλά δεν είχε καν video overlay.
Ευκαιρία να τη βγάλετε από την κρύπτη της ναφθαλίνης και να την χρησιμοποιήσετε. Θα αξιοποιηθεί πλήρως.
Υλικά - Οπτικό Drive
Χρειαζόμαστε ένα οπτικό drive IDE.
Είναι κατά πολύ προτιμότερο να είναι DVD-ROM, αν και ένα CD-ROM επίσης θα μας κάνει τη δουλειά μας.
Π.χ. ένα DVD-ROM Drive:
Το οπτικό drive μάς χρειάζεται για:
α. αρχική εγκατάσταση διανομής / λειτουργικού
β. αλλαγή διανομής / λειτουργικού (αργότερα αν τυχόν αλλάξουν οι ανάγκες μας)
γ. περιστασιακό troubleshooting
δ. backup συστήματος (μέσω live-CD)
Το γ είναι ζήτημα αν θα μας χρειαστεί 1-2 φορές το χρόνο, ενώ το δ το κάνουμε όποτε θέλουμε εμείς.
Προσοχή για το δ, δεν μιλάμε για backup των δεδομένων του server - αυτό γίνεται όποτε θέλουμε εμείς χωρίς να τον βγάλουμε off-line. Μιλάμε μόνο για backup του συστήματος του server.
Φυσικά χρειαζόμαστε και το καλώδιο IDE για το drive μας:
Είτε 40άρι (συνήθως για τόσο παλαιές μητρικές με ATA-33) είτε 80-άρι (αν έχει η μητρική ATA-66):
Κάποιοι ίσως αναρωτηθούν εδώ, floppy δεν χρειαζόμαστε;
Η απάντηση είναι όχι.
Ένα μέσο που είναι ο ορισμός της αναξιοπιστίας, και που μοναδική αποστολή έχει να χρησιμεύει για το πρωταρχικό στάδιο εγκατάστασης Windows NT (έκδοση 5.0 έως καί 5.2), δηλαδή ενός λειτουργικού που ποτέ δεν πρόκειται να βάλουμε σε αυτό το μηχανάκι, φυσικά και δεν μας χρειάζεται.
Διαλεγμένα Υλικά
Αφού τελειώσαμε με τα "χαλαρά" υλικά, τώρα θα ασχοληθούμε με αυτά στα οποία πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή μας, για τους λόγους που αναλύσαμε παραπάνω.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι καινούρια, μπορούν να είναι και μεταχειρισμένα. Αλλά θα είναι πολύ καλό να περιλαμβάνουν τα chipset που προτείνονται εδώ, και να είναι σίγουρα καλά συντηρημένα και σε πολύ καλή κατάσταση.
Πάμε να δούμε.
Διαλεγμένα Υλικά - SATA 4-κάναλος PCI Disk Controller
Εδώ επιλέγουμε έναν 4-κάναλο SATA PCI Disk Controller.
Με βάση τα κριτήρια που θέσαμε προηγουμένως, οι λύσεις που υπάρχουν στην αγορά είναι όλες βασισμένες στο SI-3114 της Silicon Image.
Είναι ένα open-spec chipset, απλά αξιόπιστο, που κάνει τη δουλειά του.
Φυσικά μπορεί το σύστημά μας να εκκινήσει από αυτό.
Π.χ. κάποιες σχετικές λύσεις της αγοράς (ενδεικτικό κόστος ?50):
Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και λύση SATA-2 βασισμένη στο επίσης πολύ καλό SATA 300 TX4 της Promise (είναι PCI v2.3) αλλά να έχουμε υπόψη μας ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να λειτουργεί σε τόσο παλιά μητρική με PCI v2.1.
Π.χ. μία τέτοια λύση (ενδεικτικό κόστος ?70):
Τώρα θα έρθετε και θα πείτε κάποιοι γιατί αποφεύγεται η λύση του IDE. Γιατί το SATA δεν έχει τα παρακάτω προβλήματα-περιορισμούς του IDE:
- πολλοί περιορισμοί χωρητικοτήτων σε BIOS
- κακό multitasking και αποκρισιμότητα χωρίς dedicated κανάλι για κάθε συσκευή
- ογκώδη και δύσκαμπτα καλώδια
- απρόβλεπτη συμπεριφορά
- στις παλιές motherboards που συζητάμε συνήθως έχουμε ATA-33 (ούτε καν ATA-66) και για ρόλο file server που θέλουμε, ναι θα παίξει κάποιο ρόλο σε επιδόσεις, αποκρισιμότητα και multitasking
- μή αντοχή στο χρόνο και επεκτασιμότητα -> πρακτικά δεν βγαίνουν πια IDE δίσκοι μεγάλων χωρητικοτήτων
Ενώ με το SATA αίρονται όλοι ανεξαιρέτως οι παραπάνω περιορισμοί-προβλήματα.
Διαλεγμένα Υλικά - Gigabit PCI Ethernet Controller
Εδώ επιλέγουμε έναν Gigabit PCI Ethernet Controller.
Με βάση τα κριτήρια που θέσαμε προηγουμένως, οι λύσεις που υπάρχουν στην αγορά είναι όλες βασισμένες στο r8169 της Realtek.
Είναι chipset, απλά αξιόπιστο, που κάνει τη δουλειά του.
Π.χ. κάποιες σχετικές λύσεις της αγοράς (ενδεικτικό κόστος ?20-30):
Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και λύση βασισμένη στο καλύτερο και ποιοτικότερο Pro-1000 GT της Intel (είναι PCI v2.3) αλλά να έχουμε υπόψη μας ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να λειτουργεί σε τόσο παλιά μητρική με PCI v2.1.
Π.χ. μία τέτοια λύση (ενδεικτικό κόστος ?30):
Τώρα θα έρθετε και θα πείτε κάποιοι γιατί αποφεύγεται η λύση του 100Mbps ethernet. Δεν θα μας κάνει τη δουλειά μας;
Εξαρτάται από το τί απαιτήσεις έχουμε και τί φόρτο θα αναλάβει να σηκώσει ο server.
Πάντως είναι σίγουρο ότι με την υποδομή που φτιάχνουμε για τον server στα "διαλεγμένα" υλικά - ειδικά αν τον βάλουμε πάνω σε UPS - το gigabit ethernet σίγουρα θα δείξει τα "δόντια" του, και με το παραπάνω.
Διαλεγμένα Υλικά - SATA Σκληροί Δίσκοι
Διαλέγουμε με προσοχή τους SATA σκληρούς δίσκους με τους οποίους θα εξοπλίσουμε τον server.
Δεν είναι απαραίτητο να είναι καινούργιοι, αρκεί να είναι σε καλή κατάσταση και να μην έχουν bad sectors.
Ούτως ή άλλως στο χέρι μας είναι να αερίζονται επαρκώς, μπορούμε δε από τους disk controllers που επιλέξαμε να έχουμε παρακολούθηση S.M.A.R.T. των δίσκων.
Συνιστώνται εντονότατα οι σκληροί δίσκοι της Western Digital γιατί είναι οι μόνοι που από το 2000 και μετά δεν έχουν παρουσιάσει κανένα συμβάν ασυμβατότητας.
Επίσης εάν οι δίσκοι είναι και enterprise-class (5 χρόνια εγγύηση με αυξημένο MTBF) φυσικά κακό δεν κάνει, αλλά δεν είναι κι απαραίτητο.
Π.χ. ένας τυπικός SATA δίσκος:
Φυσικά θα χρειαστούμε και καλώδια δεδομένων SATA:
Προαιρετικά Υλικά - IDE To SATA Adapter
Εδώ βλέπουμε ένα αντάπτορα που συνδέει έναν οποιονδήποτε σκληρό δίσκο IDE σε έναν οποιονδήποτε SATA disk controller, αυτομάτως αίροντας όλα τα προβλήματα του IDE που αναφέρθηκαν πιο πάνω, και αποκτώντας επίσης όλα τα αναμφισβήτητα προτερήματα του SATA.
(ενδεικτικό κόστος ?20)
Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν θέλουμε ή δεν μας συμφέρει να "σκοτώσουμε" τους παλιούς μας δίσκους IDE, με έναν τέτοιο αποφεύγουμε πάρα πολλά προβλήματα.
Συναρμολόγηση
Σκοπός του παρόντος δεν είναι η περιγραφή της συναρμολόγησης ενός PC. Άλλωστε αυτή η περίπτωση ουσιαστικά δεν διαφέρει (σχεδόν) σε τίποτα από ένα τυπικό PC.
Γι' αυτό θα περιγραφεί πολύ συνοπτικά.
Πάμε λοιπόν:
- Αν έχουμε πάρει καινούριο UPS, ευκαιρία να το βάλουμε να κάνει την πρωταρχική απαραίτητη φόρτιση η μπαταρία του (συνήθως 8 ώρες).
- Γειώνουμε τα χέρια μας (π.χ. σε ένα σώμα καλοριφέρ).
- Συγκεντρώνουμε όλα τα υλικά μας (εξαρτήματα) και τα εργαλεία μας (κατσαβίδια).
- Όσα εξαρτήματά μας είναι παλιά, τα φυσάμε γερά είτε με σπρέι πεπιεσμένου αέρα, είτε με ανάστροφη ηλεκτρική σκούπα, είτε ακόμα και με πιστολάκι για τα μαλλιά. Αλλά πρώτα οπωσδήποτε φοράμε πραγματικό αναπνευστήρα για να μην καταλήξουμε στην εντατική με άσθμα από την μπίχλα και την πλέμπα πολλών χρόνων.
- Ανοίγουμε το κουτί μας και αφαιρούμε τα 2 πλαϊνά του σκεπάσματα.
- Βγάζουμε από μέσα ό,τι τυχόν συμπαρομαρτούντα μπορεί να έχει (βίδες, στηρίγματα, πλαισιάκια κλπ.).
- Παίρνουμε τη μητρική και κοιτάμε αν έχει πίσω κάλυμμα υποδοχών για το κουτί.
- Αν υπάρχει τέτοιο κάλυμμα, βγάζουμε αυτό του κουτιού και βάζουμε αυτό της μητρικής.
- Αν δεν υπάρχει, ανοίγουμε στο κουτί μόνο τις υποδοχές από πίσω που έχει καί η μητρική.
- Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο της μητρικής μας για το πώς κατανέμονται τα κανάλια IRQ στα PCI / AGP slots. Αποφασίζουμε να τοποθετήσουμε τις κάρτες μας με τέτοιο τρόπο στα διάφορα slots ώστε η καθεμιά να έχει το ολόδικό της προσωπικό IRQ κανάλι. Πρώτα πάνω-πάνω θα βάλουμε την VGA. Αν έχουμε πάνω από έναν disk controller να ξέρουμε ότι θα πρέπει να τους βάλουμε από πάνω προς τα κάτω με τη σειρά που θέλουμε να τους βλέπει το σύστημα. Προφανώς το σύστημα θα εκκινεί από τον πάνω-πάνω disk controller. Βρίσκουμε λοιπόν τα slots που θέλουμε και τα σημειώνουμε σε ένα χαρτάκι.
- Πάμε πάλι στο κουτί, και ανοίγουμε (με βάση το χαρτάκι μας) μόνο τα slots που θα χρησιμοποιηθούν.
- Βάζουμε τη μητρική προσεκτικά στη θέση που τελικά θα βιδωθεί. Κοιτάμε ποιές οπές για βίδες στην επιφάνειά της (ή στηρίγματα) αντιστοιχούν ακριβώς σε αντίστοιχες οπές για βίδες ή στηρίγματα ακριβώς από κάτω. Βγάζουμε τη μητρική.
- Βιδώνουμε τις βιδοκοχλιώσεις στο κουτί ή βάζουμε τα στηρίγματα στο κουτί, σε ΟΛΑ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τα σημεία που συμπίπτουν με αυτά της μητρικής. Δεν τσιγκουνευόμαστε / βαριόμαστε σε κανένα σημείο στήριξης της μητρικής διότι έτσι αποφεύγουμε δομική φθορά (λόγω κάμψης) αλλά και ηλεκτρική φθορά (λόγω αγώγιμης επαφής με το κουτί).
- Αφού βάλαμε σωστά όλη τη "θεμελίωση", βάζουμε τη μητρική στη θέση της, προσεκτικά ώστε να βγαίνουν σωστά οι έξοδοι από πίσω, και τη βιδώνουμε με τις βίδες σε ΟΛΑ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ τα σημεία που ταιριάζουν, ΠΑΝΤΟΥ με τις μονωτικές ΡΟΔΕΛΙΤΣΕΣ οπωσδήποτε. Θα πρέπει λοιπόν τώρα να έχουμε καταλήξει με μία στιβαρή, "αντισεισμική" μητρική.
-Βάζουμε το τροφοδοτικό στη θέση του και το βιδώνουμε με ΟΛΕΣ τις βίδες που ταιριάζουν.
- Συναρμολογούμε τον επεξεργαστή. Αν έχουμε αντάπτορα Slot-1 To Socket-370, ανεβάζουμε τον μοχλό του Socket, βάζουμε προσεκτικά-απαλά εκεί πάνω τον επεξεργαστή, με την "φαγωμένη" του γωνία στην "σεσημασμένη" γωνία του Socket, και τον αφήνουμε απλά να "πέσει" στη θέση του. Όταν βεβαιωθούμε ότι πατά σωστά, ισορροπημένα και πλήρως, προσεκτικά κατεβάζουμε το μοχλό του Socket.
- Μετά προσεκτικά βάζουμε το ανεμιστηράκι του επάνω, κοιτώντας να πατά ισορροπημένα και παντού. Το ασφαλίζουμε προσεκτικά με το έλασμα. Σε κάθε περίπτωση προσέχουμε να μην συνθλίψουμε με υπέρμετρη πίεση το core του επεξεργαστή.
- Τώρα είτε έχουμε τα προηγούμενα, είτε απλό Slot-1 επεξεργαστή, πάμε στο Slot-1 και "κατεβάζουμε" τις δύο πλαστικές "ασφάλειες" που έχει εκατέρωθεν. Τον τοποθετούμε προσεκτικά και κατακόρυφα, και αφού βεβαιωθούμε ότι πατά παντού, πλήρως και ισορροπημένα, ανεβάζουμε πάλι τις δύο ασφάλειες.
- Αν έχουμε μητρική Socket-370 ακριβώς τη δουλειά που κάναμε πριν πάνω στον αντάπτορα την κάνουμε τώρα πάνω στη μητρική.
- Τοποθετούμε το βύσμα τροφοδοσίας του ανεμιστηρακίου του επεξεργαστή, στο αντίστοιχο βύσμα της μητρικής για να παίρνει ρεύμα.
- Τοποθετούμε το βύσμα τροφοδοσίας της μητρικής από το τροφοδοτικό, προσεκτικά στη θέση του. Μπαίνει μόνο με μία φορά, ούτως ή άλλως.
- Τοποθετούμε μία-μία τις μνήμες στις θέσεις τους. Ανοίγουμε τα πλαϊνά "ποδαράκια" και προσέχουμε να τις "κατεβάσουμε" τελείως ισορροπημένα και κατακόρυφα στη θέση τους. Εξασκούμε κάποια πίεση, όχι υπέρμετρη αλλά με μέτρο, και σίγουρα κατακόρυφη και επ' ουδενί εγκάρσια για να μη μας σπάσουν. Όταν η μνήμη έχει καθίσει καλά, τότε θα έχει "ανεβάσει" από μόνη της και τα δυο της ποδαράκια. Όταν σιγουρευτούμε ότι μπήκε και κάθισε καλά, την ασφαλίζουμε με τα ποδαράκια. Προσοχή, αν χρειάζονται πολύ πίεση για να ασφαλίσουν, σημαίνει ότι η μνήμη δεν έχει κάτσει καλά, και το μόνο που θα καταφέρουμε αν συνεχίσουμε να πιέζουμε θα είναι να μας μείνει στο χέρι. Την βγάζουμε και την ξαναβάζουμε προσεκτικότερα αυτή τη φορά.
- Τοποθετούμε τις περιφερειακές συσκευές μας πάντα από μπροστά και τις βιδώνουμε με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Πάνω-πάνω βάζουμε το οπτικό μας drive και προσέχουμε να βγαίνει σωστά έξω η πρόσοψη.
- Αν θα βάλουμε δίσκους σε θέσεις 5.25, πρώτα τους βιδώνουμε στα πλαισιάκια τους, πάντα με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Επίσης αν οι δίσκοι είναι SATA-2 και ο disk controller απλός SATA-1, φροντίζουμε να θέσουμε από πίσω τους στη σωστή θέση το σχετικό τζαμπεράκι για λειτουργία σε κατάσταση SATA-1. Κατόπιν τους βιδώνουμε (ή τα πλαισιάκια) στην πραγματική τους θέση, πάλι με 2 βίδες ανά πλευρά, μία εμπρός και μία πίσω. Σε 3.5άρες θέσεις, καλό είναι να έχουν μία κενή θέση από πάνω και από κάτω για να παίρνουν αέρα. Σε 5.25άρες θέσεις, αυτό δεν είναι απαραίτητο γιατί έχουν ήδη αρκετό κενό χώρο γύρω τους. Τέλος, για δική μας οργάνωση, να βάλουμε τους δίσκους με τη σειρά που θα είναι και στα κανάλια του disk controller, ξεκινώντας είτε από πάνω είτε από κάτω.
- Τοποθετούμε τις κάρτες συμβουλευόμενοι το χαρτί μας για το σε ποιά slots θα μπουν, από πάνω προς τα κάτω. Πάλι στις κάρτες προσέχουμε όπως και στις μνήμες, για πίεση με μέτρο, ισορροπημένη, και όχι εγκάρσια. Όταν μπουν σωστά, θα το καταλάβουμε γιατί θα έχουν "πατήσει" στιβαρά και "γερά". Όταν αυτό γίνει, βιδώνουμε τις βιδίτσες τους από πίσω.
- Σε μητρικές Slot-1 πιθανόν να υπάρχει καλώδιο με εξωτερικό αισθητήρα θερμοκρασίας που βυσματώνει στη μητρική. Το βάζουμε στη θέση του, και χώνουμε το "ευαίσθητο" άκρο του αισθητήρα βαθιά μέσα, ακριβώς στο πλάι της επαφής CPU core και ανεμιστηρακίου.
- Συμβουλευόμενοι το εγχειρίδιο της μητρικής, συνδέουμε μόνο τα απολύτως απαραίτητα του κουτιού, πάνω σε αυτήν. Συνδέουμε δηλαδή, Power-On διακόπτη, Reset διακόπτη, Power-On LED και Speaker. Το Speaker μπορεί να είναι εκνευριστικό, αλλά βοηθά σε τηλε-επιβεβαίωση σωστής συμπεριφοράς (π.χ. μπιπ σωστού post σε κάθε εκκίνηση ή restart) αυτού του σχετικά απρόσιτου, "μακρινού" μηχανακίου.
- Συνδέουμε καλώδια δεδομένων IDE. Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο της μητρικής μας. Πρώτα το οπτικό drive στο IDE-1 κανάλι. Αν είναι 40άρι καλώδιο, η φορά (μπρος-πίσω) δεν παίζει ρόλο, και η κόκκινη πλευρά θα πρέπει να μπει στο "σημαδεμένο 1". Αν είναι 80άρι, τότε το άκρο με το μπλε πλαστικό πρέπει να πάει οπωσδήποτε στη μητρική. Γενικά για τις φορές, θα μας καθοδηγεί και το πλαστικό εξόγκωμα που έχουν τα IDE βύσματα.
- Συνδέουμε καλώδια δεδομένων SATA. Συμβουλευόμαστε το εγχειρίδιο του (των) disk controller(s) μας. Βάζουμε τον κάθε δίσκο - ξεκινώντας από τον πρώτο για να μην κάνουμε λάθος - στο κανάλι του. Προσέχουμε να μην τσακίζουν πολύ τα καλώδια SATA.
- Τροφοδοτούμε με ρεύμα τα περιφερειακά. Πρώτα το οπτικό drive. Στους δίσκους SATA που έχουν διπλή υποδοχή τροφοδοσίας, καί "παλιά-κλασική" καί SATA, βάζουμε μία από τις δύο, όποια μας βολεύει. ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΟ. Πιθανόν να χρειαστούμε αντάπτορες τροφοδοσίας από κλασικό βύσμα σε SATA.
- Φροντίζουμε τα περιφερειακά να είναι όσο το δυνατό ισόποσα μοιρασμένα στα κανάλια του τροφοδοτικού. Πιθανόν να χρειαστούμε και σπλιτεράκια ρεύματος.
- Επιθεωρούμε προσεκτικά μία-προς-μία για τελευταία φορά όλες τις συνδέσεις.
- Συνδέουμε στο μηχανάκι μας ένα ενσύρματο πληκτρολόγιο PS/2, μία οθόνη, και ένα καλώδιο gigabit ethernet UTP cat5e. Το άλλο άκρο το βάζουμε στην πρίζα δικτύου μας ή στο ethernet switch μας.
- Συνδέουμε το PC στο ρεύμα και ανοίγουμε το διακόπτη του τροφοδοτικού.
Πιθανά προβλήματα
Είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε το μηχανάκι μας.
Πατάμε τον κεντρικό του διακόπτη.
Θα πρέπει να δούμε κατά σειρά, να γίνεται σωστά το post με αναφορά του μοντέλου της μητρικής, της έκδοσης του BIOS, αναφορά της μνήμης και της CPU κλπ. Ηχητικό ενδεικτικό ότι έγινε σωστά το post, είναι ένα σύντομο κοφτό μπιπ.
Αν ακούσουμε ένα ή περισσότερα μπιπ ή/καί δεν δούμε εικόνα, τότε κάποια κάρτα ή μνήμη δεν έχει καθήσει καλά. Το ίδιο θα συμβαίνει και αν δεν αναφερθεί ολόκληρη η μνήμη.
Κλείνουμε υπολογιστή και διακόπτη τροφοδοτικού, βγάζουμε το ρεύμα.
Πατάμε προσεκτικά όλες τις κάρτες στη θέση τους.
Στις μνήμες ειδικά, πολλές είναι "παλαιάς κοπής" και θέλουν "αλλαγή" slot για να "κάτσουν" σωστά.
Ανοίγουμε λοιπόν ξανά και επαναλαμβάνουμε μέχρι να έχουμε ένα σωστό post με σωστή αναφορά σε όλα, πλην του επεξεργαστή.
Λέω πλην του επεξεργαστή, γιατί είναι πολύ πιθανό ο επεξεργαστής μας να μην υποστηρίζεται "στα χαρτιά" από τη μητρική μας αλλά στην πράξη να υποστηρίζεται. Σε τέτοια περίπτωση, με μία ρύθμιση για μια φορά από το BIOS θα είμαστε εντάξει.
Ρύθμιση BIOS
Τώρα πατάμε Delete για να ρυθμίσουμε μια φορά για πάντα το BIOS:
Ορίζουμε:
- Floppy Drive -> None (δεν έχουμε floppy)
- Halt on Errors -> None (δεν θα έχει πληκτρολόγιο το μηχανάκι)
- Φτιάχνουμε ώρα και ημερομηνία -> τοπική ώρα
- Boot Sequence -> SCSI -> C: -> A: (θα ξεκινά από τον πρώτο PCI disk controller που βρίσκει)
- Processor Serial Number -> Disabled
Τα υπόλοιπα γενικά τα αφήνουμε στο Auto.
Τέλος, αν ο επεξεργαστής μας δεν υποστηρίζεται "στα χαρτιά" από τη μητρική μας αλλά στην πράξη υποστηρίζεται - κάτι τέτοιο θα το καταλάβουμε αν το post γίνει σωστά αλλά αναφερθεί λάθος συχνότητα επεξεργαστή (συνήθως μικρότερη) - αυτό συμβαίνει γιατί απλά δεν υπάρχει στη database του BIOS (είναι πιο καινούργιος).
Η αντιμετώπισή του είναι απλή.
Θα πάμε στο Soft-Menu του BIOS και θα ορίσουμε με προσοχή, συμβουλευόμενοι τα τεχνικά χαρακτηριστικά του επεξεργαστή μας:
- την ταχύτητα του bus -> συνήθως 66 ή 100 ή 133
- τον διαιρέτη AGP -> θα φροντίσουμε να είναι τέτοιος ώστε να του δίνει ταχύτητα 66
- τον διαιρέτη PCI -> θα φροντίσουμε να είναι τέτοιος ώστε να του δίνει ταχύτητα 33
- τον πολλαπλασιαστή (multiplier) του επεξεργαστή -> αν δεν υπάρχει διαθέσιμος (συνήθως υπάρχει διαθέσιμος μικρότερος από αυτόν που θέλουμε) δεν έχουμε πρόβλημα. Ορίζουμε εμείς τον μεγαλύτερο διαθέσιμο, και επειδή όλοι οι επεξεργαστές εκείνης της εποχής είχαν κλειδωμένο πολλαπλασιαστή, θα πάρει ο επεξεργαστής κανονικά τον εσωτερικό δικό του, αυτόν που έχει από τη μάνα του, και θα δουλέψει κανονικά στην πλήρη του ταχύτητα.
Προσοχή, τις τάσεις δεν τις πειράζουμε ποτέ και τις αφήνουμε στα Auto.
Πατάμε Save & Exit.
Τελική εκκίνηση
Τώρα στην εκκίνηση, θα πρέπει, αφού αναφερθούν σωστά όλα όσα είπαμε παραπάνω, να αναφερθεί σωστά καί η συχνότητα του επεξεργαστή, αλλά και από τον (τους) SATA disk controller(s) μας όλοι οι συνδεμένοι δίσκοι μας, στα σωστά κανάλια τους, με τις σωστές και πλήρεις χωρητικότητές τους, και με τις ονομασίες τους.
Είμαστε έτοιμοι τώρα να εγκαταστήσουμε το UNIX λειτουργικό που θέλουμε.
Τελική τοποθέτηση
Αφού εγκαταστήσουμε το UNIX μας, και σιγουρευτούμε ότι ο ssh server του λειτουργεί καλά και δέχεται επιτυχώς κλήσεις από LAN clients, μπορούμε να τον κλείσουμε και να τον τοποθετήσουμε στη μόνιμη θέση του.
Ποτέ πια ξανά δεν θα χρειαστούμε οθόνη και πληκτρολόγιο για να τον ελέγξουμε.
Ένα παράδειγμα
Ας δούμε καί ένα πραγματικό παράδειγμα, με πολλές φωτογραφίες και σύντομη περιγραφή.
Μία γενική άποψη, όχι στο φυσικό του περιβάλλον.
Το μικρούλι UPS, όχι στο φυσικό του περιβάλλον.
Το τροφοδοτικό, και το ανεμιστήρι του επεξεργαστή. Το μαύρο καλώδιο που φαίνεται να "μπαίνει" στον επεξεργαστή, είναι ο εξωτερικός αισθητήρας θερμοκρασίας για την Slot-1 μητρική.
Εδώ είναι μία καλή και λεπτομερής άποψη του εσωτερικού. Διακρίνεται ο επεξεργαστής με τους 2 αντάπτορές του και το ανεμιστηράκι του, η RAM, τρεις από τους δίσκους, καθώς και τρεις από τις κάρτες.
Η κάρτα γραφικών είναι βέβαια overkill για αυτή τη χρήση, αλλά αυτή ήταν μόνο διαθέσιμη.
Πρώτο quiz -> ποιά είναι;
Οι δύο κάρτες που φαίνονται από κάτω είναι οι δύο 4-κάναλοι SATA disk controllers (ο 2ος δεν έχει ακόμα "απασχοληθεί" με δίσκους).
Δεύτερο quiz -> ποιά είναι η μητρική;
Εδώ φαίνονται οι τέσσερις κάρτες του μηχανακίου, με τις τρεις από αυτές επαρκώς σύγχρονες για την αποστολή του.
Από επάνω προς τα κάτω, η overkill VGA, οι δύο 4-κάναλοι SATA disk controllers, και κάτω-κάτω ο gigabit ethernet controller.
Όλα τα drives του συστήματος.
Ακόμα και αν γεμίσει με οκτώ δίσκους, πάλι θα αερίζονται αρκετά καλά αφού είναι σε 5.25 θέσεις.
Άλλη μια γενική εικόνα του εσωτερικού.
Στο φυσικό του περιβάλλον σε λειτουργία, από την πίσω πλευρά.
Διακρίνονται τα μοναδικά καλώδια που δέχεται -> ρεύμα και δίκτυο.
Το τρίτο μικρό μαύρο καλώδιο πάει στην USB για να ανταλάσσονται δεδομένα με το UPS.
Στο φυσικό του περιβάλλον σε λειτουργία.
Φυσικά πατά σε πολύ γερή υποδομή.
Αν του ζητήσουμε αναφορά -> ΑΒΕ:
Code:
uname -a && cat /proc/version
Linux 2.6.21-ARCH SMP PREEMPT i686 Intel(R) Celeron(TM) Tualatin CPU 1300MHz GenuineIntel GNU/Linux
Linux version 2.6.21-ARCH (gcc version 4.2.0) SMP PREEMPT
Code:
lspci
Host bridge: Intel Corporation 440BX/ZX/DX - 82443BX/ZX/DX Host bridge (rev 03)
PCI bridge: Intel Corporation 440BX/ZX/DX - 82443BX/ZX/DX AGP bridge (rev 03)
IDE interface: Intel Corporation 82371AB/EB/MB PIIX4 IDE (rev 01)
USB Controller: Intel Corporation 82371AB/EB/MB PIIX4 USB (rev 01)
Bridge: Intel Corporation 82371AB/EB/MB PIIX4 ACPI (rev 02)
VGA compatible controller: <είναι το πρώτο quiz, ψάξε, ψάξε, δεν θα το βρεις>
RAID bus controller: Silicon Image, Inc. SiI 3114 [SATALink/SATARaid] Serial ATA Controller (rev 02)
RAID bus controller: Silicon Image, Inc. SiI 3114 [SATALink/SATARaid] Serial ATA Controller (rev 02)
Ethernet controller: Realtek Semiconductor Co., Ltd. RTL-8169 Gigabit Ethernet (rev 10)adslgr.com
