Δίκταμος, έρωντας, στοματόχορτο, στομαχοβότανο
( Origanum dictamnus )
ΣΥΛΛΟΓΗ: Kατά την περίοδο της άνθισης (Ιούνιο ως Οκτώβριο).
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Χαμηλός ημιξυλώδης θάμνος. Οι βλαστοί του φτάνουν μέχρι 40 εκ. ύψος. Όλο το φυτό είναι τριχωτό και δίνει μία βελούδινη υφή. Τα φύλλα είναι λευκοπράσινα, κυκλικά ή ωοειδή του ίδιου πλάτους και μήκους με διαστάσεις 15 χιλ. Άνθη ρόδινα μήκους 11 χιλ. Είναι φυτό της Κρήτης και απαντάται σ' όλο το νησί σε βράχους σε υψόμετρο 0-1900 μ.
Το φυτό έχει ιδιαίτερη οικονομική σημασία για την Κρήτη. Είναι το μοναδικό βότανο που καλλιεργείται και αυτό βοήθησε στη διάσωσή του, γιατί κατα καιρούς η υψηλή εμπορική τιμή του το έκανε πολύ ελκυστικό στους συλλέκτες. Παλαιότερα η τιμή του έφτασε τη μια χρυσή λίρα ανά κιλό. Σήμερα καλλιεργούνται δυο ποικιλίες στην περιοχή Εμπάρου, η στενόφυλλη και η πλατύφυλλη. Η πρώτη έχει πιο έντονη οσμή αλλά η δεύτερη έχει μεγαλύτερη απόδοση σε ξηρή χορτομάζα.
ΙΑΤΡΙΚΗ: Στον αρχαίο κόσμο ήταν περιζήτητος και τον χρησιμοποιούσαν ακόμη με ιερές παραδόσεις. Ο Ιπποκράτης το θεωρεί "ωκυτόκιον" (διευκολύνει τον τοκετό) και ο Διοσκουρίδης πίστευε ότι αιμβάλλει τα νεκρά έμβρυα. Η λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιεί το δίκταμο ως επουλωτικό εσωτερικών πληγών, για το στομαχόπονο και τον πονόλαιμο.
ΤΟ ΒΟΤΑΝΙ ΠΟΥ ΕΣΩΣΕ τον Αινεία:ο Αινείας, γυιός της Αφροδίτης οφείλει τη ζωή του στο δίκταμο. Μετά τη μάχη της Τροίας, ο Αινείας πήγε στην Ιταλία και συνδέθηκε με τη μάχη της Ρώμης. Σε μια μονομαχία πληγώθηκε βαριά. Σύμφωνα με τον Βιργίλιο η Αφροδίτη έτρεξε στην Κρήτη, έκοψε δίκταμο και μ' αυτό τον γιάτρεψε: βγήκε μόνο του βέλος και σταμάτησαν οι πόνοι.(Είναι γνωστή, από τον Αριστοτέλη και από άλλους, η παράδοση, που θέλει τον αίγαγρο να τρώει δίκταμο για να θεραπευθεί και να αποβάλλει το βέλος, που τον χτύπησε!!!)
ΒΟΤΑΝΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΤΩΝ ΤΟΚΕΤΩΝ:Σύμφωνα με τον μύθο ήταν το φυτό της θεάς Ελεύθιας, εκείνης που βοηθούσε τις γυναίκες να γεννήσουν. Την διαδέχτηκε η Άρτεμις, που λέγεται ότι υπήρχε άγαλμά της, σταφανωμένης με δίκταμο.
ΒΟΤΑΝΙ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ: Στην Κρήτη λέγεται έρωντας.
Στα χρόνια του Μεσαίωνα, όποιος ήθελε να δηλώσει την αγάπη, ανέβαινε στα βουνά, σε βράχια απόκρημνα, έκοβε το πιο όμορφο μάτσο και το πρόσφερε στην αγαπημένη του.
ΧΡΗΣΗ: Στην Κρήτη χρησιμοποιείται για το αρωμάτισμα κρασιών και για αφέψημα. Επίσης στην ποτοποιΐα (βενεδικτίνη και ποτά του οίκου MArtini & Rossi).
( Origanum dictamnus )
ΣΥΛΛΟΓΗ: Kατά την περίοδο της άνθισης (Ιούνιο ως Οκτώβριο).
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:Χαμηλός ημιξυλώδης θάμνος. Οι βλαστοί του φτάνουν μέχρι 40 εκ. ύψος. Όλο το φυτό είναι τριχωτό και δίνει μία βελούδινη υφή. Τα φύλλα είναι λευκοπράσινα, κυκλικά ή ωοειδή του ίδιου πλάτους και μήκους με διαστάσεις 15 χιλ. Άνθη ρόδινα μήκους 11 χιλ. Είναι φυτό της Κρήτης και απαντάται σ' όλο το νησί σε βράχους σε υψόμετρο 0-1900 μ.
Το φυτό έχει ιδιαίτερη οικονομική σημασία για την Κρήτη. Είναι το μοναδικό βότανο που καλλιεργείται και αυτό βοήθησε στη διάσωσή του, γιατί κατα καιρούς η υψηλή εμπορική τιμή του το έκανε πολύ ελκυστικό στους συλλέκτες. Παλαιότερα η τιμή του έφτασε τη μια χρυσή λίρα ανά κιλό. Σήμερα καλλιεργούνται δυο ποικιλίες στην περιοχή Εμπάρου, η στενόφυλλη και η πλατύφυλλη. Η πρώτη έχει πιο έντονη οσμή αλλά η δεύτερη έχει μεγαλύτερη απόδοση σε ξηρή χορτομάζα.
ΙΑΤΡΙΚΗ: Στον αρχαίο κόσμο ήταν περιζήτητος και τον χρησιμοποιούσαν ακόμη με ιερές παραδόσεις. Ο Ιπποκράτης το θεωρεί "ωκυτόκιον" (διευκολύνει τον τοκετό) και ο Διοσκουρίδης πίστευε ότι αιμβάλλει τα νεκρά έμβρυα. Η λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιεί το δίκταμο ως επουλωτικό εσωτερικών πληγών, για το στομαχόπονο και τον πονόλαιμο.
ΤΟ ΒΟΤΑΝΙ ΠΟΥ ΕΣΩΣΕ τον Αινεία:ο Αινείας, γυιός της Αφροδίτης οφείλει τη ζωή του στο δίκταμο. Μετά τη μάχη της Τροίας, ο Αινείας πήγε στην Ιταλία και συνδέθηκε με τη μάχη της Ρώμης. Σε μια μονομαχία πληγώθηκε βαριά. Σύμφωνα με τον Βιργίλιο η Αφροδίτη έτρεξε στην Κρήτη, έκοψε δίκταμο και μ' αυτό τον γιάτρεψε: βγήκε μόνο του βέλος και σταμάτησαν οι πόνοι.(Είναι γνωστή, από τον Αριστοτέλη και από άλλους, η παράδοση, που θέλει τον αίγαγρο να τρώει δίκταμο για να θεραπευθεί και να αποβάλλει το βέλος, που τον χτύπησε!!!)
ΒΟΤΑΝΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΤΩΝ ΤΟΚΕΤΩΝ:Σύμφωνα με τον μύθο ήταν το φυτό της θεάς Ελεύθιας, εκείνης που βοηθούσε τις γυναίκες να γεννήσουν. Την διαδέχτηκε η Άρτεμις, που λέγεται ότι υπήρχε άγαλμά της, σταφανωμένης με δίκταμο.
ΒΟΤΑΝΙ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ: Στην Κρήτη λέγεται έρωντας.
Στα χρόνια του Μεσαίωνα, όποιος ήθελε να δηλώσει την αγάπη, ανέβαινε στα βουνά, σε βράχια απόκρημνα, έκοβε το πιο όμορφο μάτσο και το πρόσφερε στην αγαπημένη του.
ΧΡΗΣΗ: Στην Κρήτη χρησιμοποιείται για το αρωμάτισμα κρασιών και για αφέψημα. Επίσης στην ποτοποιΐα (βενεδικτίνη και ποτά του οίκου MArtini & Rossi).
